خیام؛ مهمان دعوتشدهای است که چند سالی دیر آمد. از ۱۳۹۶ تا ۱۴۰۱، پنج سال چشمانتظاری برای قرار گرفتنش در مدار، دل همه را آب کرد. از سازمان فضایی تا وزارت امورخارجه و ریاستجمهوری باید به میدان میآمدند تا مشکلات قرارداد پرتاب خیام با طرف روسی حل شود. آخرین قول و قرارها از نهم آگوست که مطابق بود با ۱۸ مرداد امسال برای پرتاب ماهواره خیام و رفتنش به فضا خبر میداد. پرتابگر پیرِ سایوز در قزاقستان داوطلب پرتاب خیام شده بود. اینجا از آنجاهایی است که پیری برای خودش امتیازهایی دارد. حدود شصت سال عمر برای سایوز، مساوی است با پرکاری و پرکاربردی که امتیازهای خوبی هستند. فرستادن ۱۹۰۰ ماهواره به فضا، خودش سابقه قابل قبولی برای یک پایگاه فضایی است که نامش به زبان فارسی میشود «اتحاد».
همکاری مشترک فضایی ایران و روسیه بالاخره به نتیجه رسید و خیام ایرانی از تاسیسات فضایی سایوز قزاقستان به مدار پانصد کیلومتری زمین تزریق شد. ایران قبل از خیام هم در فضا حضور داشت ولی نبرد آینده، نبرد ماهوارههاست و ایران هم باید از الان برای آیندهاش فکرهای اساسی بکند. ماموریت اصلی خیام تصویربرداری از سطح زمین با وضوح یک متر است. ایران قبلا تصاویر با وضوح ۱۰ متر را داشت ولی نیاز به وضوح بالاتری بهمنظور رصد محیط برای مصارف کشاورزی و تحقیقات زیستمحیطی، علمی و پژوهشی و غیره وجود داشت. به هر حال خیام یک ماهواره اطلاعاتی است، نه کم و نه زیاد.
همه چیز در این پرتاب، عادی پیش میرفت تا این که رسانهها مثل همیشه دخالت کردند. روزنامه فرانسوی فیگارو در مقالهای خیام را دیدهبان پوتین در جنگ اوکراین معرفی کرد و بعضی دیگر از رسانههای آمریکایی پرده از نگرانی صهیونیستها از ماهیت خیام برداشتند. ادعای فیگارو که گزافه بود، اما نگرانی رژیم اشغالگر قدس در دو صحنه خودنمایی میکرد. اول این که مبادا خیام قدمهای نخست ایران باشد در پرتاب موشکهای قارهپیما با کلاهکهای هستهای. دوم این که این ماهواره میتواند فعالیتهای جاسوسی و دخالتجویانه رژیم اشغالگر قدس در منطقه و بهخصوص در نزدیکی مرزهای ایران را زیر رصد بگیرند.
حرف ما بر سر ارتباط خیام با کلاهکهای هستهای نیست. حرف سرِ این هم نیست که تا چه حد درصدد تسلط بر صحنههای طبیعی و اشراف اطلاعاتی غیرنظامی و محیط زیستی است. حرف بر سر این است که خیام چقدر مراقب تحرکات گوناگون در اطراف ایران و بهطور کلی غرب آسیا(خاورمیانه) است و تا چه مقدار بر آنها اشراف دارد. این اشراف وقتی برای جبهه مقابل نگرانکننده میشود که اطلاعات دریافتی در اختیار همپیمانهای منطقهای ایرانیها، بهخصوص جبهه مقاومت قرار بگیرد. جاسوسان فطری صهیونیسم نگران هستند که از این به بعد ریز تا درشت فعالیتها از جمله آب خوردنشان عکسهایی بشود با وضوح بالا و بین شیربچههای جبهه مقاومت اسلامی، دست به دست بگردد. زیر نظر گرفتن تحرکات نیروهای عربستان در خصوص یمن، تجزیۀ تحرکات پایگاههای سرّی نیروهای معارض در سطح منطقه و تحلیل فعالیتهای پایگاههای صهیونیستها در اجرای عملیاتهای ضد ایران و ضد جبهه مقاومت و پاییدن هر نوع جنبش در لانههای ضدانقلاب و منافقین برای نفوذ به مرزها برای عملیاتهای ایذایی و ترور مردم و حمله به اجتماعات و غیره است که حضور خیام در مدار را برای بعضیها دردناک کرده. اگر چنین توانی از این ماهواره رو بشود، تمام نقشههای بدخواهان، نقش زدن بر آب خواهد بود.
نکته قابل ذکر این که از زمان پرتاب تا کاربردی شدن خیام، چهار ماه زمان لازم است، یعنی این ماهواره ایرانی هنوز به مرحله رصد و عکسبرداری نرسیده ولی بهزودی چشمها به تصاویر دریافتی باکیفیت قابل قبول از محیط اطراف روشن میشود. عکسهایی که مو را به تن دشمنان جبهه اسلامی راست خواهد کرد. فرصت اندکی برای فرار از رصد اطلاعاتی خیام ایرانی مانده.
نویسنده: زهره علیعسگری