رمضان بهار قرآن است و قرآن شفای تمام دردهاست۱؛ هم دردهای فردی، هم دردهای اجتماعی، هم دردهای بین‌المللی. خوب است در این روزها که عطر قرآن میان لحظه‌های شب و روزمان پیچیده، کمی از این دریچه به اخبار اخیر ملی و بین‌المللی بپردازیم.
در چند روز گذشته سرخط بسیاری از خبرگزاری‌ها در کشورهای مختلف جهان به مشاجره لفظی زلنسکی و ترامپ اختصاص یافت؛ اتفاقی که بار دیگر طینت خبیث سیاست‌بازان آمریکایی را بر همه دنیا آشکار کرد. سیاستی استعماری و استثماری که مهره‌هایش زمان انقضای مشخص دارند و پس‌از فرارسیدن تاریخ انقضای آن‌ها به زباله‌دان تاریخ ریخته می‌شوند؛ آن وقت زلنسکی برود با ظاهری که به‌طور کامل غیررسمی است به التماس ترامپ مشغول شود و ترامپ هم اجازه ندهد زلنسکی حرف بزند و مدام دهانش را با سرزنش و توهین ببندد. بعد هم زلنسکی دست‌به‌دامن کشورهای اروپایی شود و آن‌ها هم او را به همان واشنگتن برگردانند و بگویند با ترامپ صحبت کن! بعد از این اتفاق، چه بر سر عزت و جایگاه مردم اکراین آمده است؟ آیا آن‌ها با این رفتار خفت‌بار رییس‌جمهورشان، با افتخار از اکراین یاد خواهند کرد؟
این نمایش ذلیلانه، برای دستگاه اجرایی و به‌خصوص دستگاه دیپلماسی کشور درس مجددی است از جنس گنج‌های تجربیاتی آغشته با رنج‌های طاقت‌فرسایی که این ملت تحمل کرده است. برای مسئولانی که همچنان برای حل مشکلات کشور دَم از مذاکره با استکبار جهانی می‌زنند و علت افزایش پیوسته قیمت کالاهای اساسی را تغییر قیمت ارز قلمداد می‌کنند. به‌جای این‌که پاسخ‌گو باشند که چرا ما همچنان با این‌همه زمین کشاورزی و نعمت‌های فراوان نباید در تامین ضرورت‌های سفره مردم خودکفا باشیم و همچنان نیاز به واردات نخود و لوبیا داریم! بهتر نیست به‌جای وابسته کردن این کالاها به ارز چموشی که عنان رهاشده‌اش به‌خصوص در این ماه‌های اخیر مردم را روزبه‌روز بیشتر به چالش می‌کشد و نارضایتی آن‌ها را روزافزون کرده، فکری برای افزایش تولید داخلی و کاهش هزینه‌های انتقال و عرضه مستقیم محصولات از زمین به سبد خرید مردم داشته باشیم؟
باز همین مسئولان برای حل مسائل سامانه بانکی کشور با وجود بی‌برنامگی و تعطیلی‌های مکرر بانک‌ها، کلیدشان تنها اف‌ای‌تی‌اف و مذاکره و پذیرفتن قوانین نفوذی و استعماری مستکبران عالم است! حال آن‌که این دشمنان هرگز گشایشی برای ملت و دولت‌های آزاده جهان ازجمله ایران نمی‌خواهند؛ چنان‌که اگر بتوانند تمام دریچه‌های امید را بر این کشورها می‌بندند؛ «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لَا تَتَّخِذُوا بِطَانَةً مِنْ دُونِكُمْ لَا يَأْلُونَكُمْ خَبَالًا وَدُّوا مَا عَنِتُّمْ قَدْ بَدَتِ الْبَغْضَاءُ مِنْ أَفْوَاهِهِمْ وَمَا تُخْفِي صُدُورُهُمْ أَكْبَرُ قَدْ بَيَّنَّا لَكُمُ الْآيَاتِ إِنْ كُنْتُمْ تَعْقِلُونَ۲ » ای اهل ایمان! از غیر خودتان برای خود محرم راز نگیرید. آنان از هیچ توطئه و فسادی درباره شما کوتاهی نمی‌کنند. شدت گرفتاری و رنج و زیان شما را دوست دارند. تحقیقا دشمنی [با اسلام و مسلمانان] از لابلای سخنان‌شان پدیدار است و آنچه سینه‌های‌شان [از کینه و نفرت] پنهان می‌دارد بزرگ‌تر است. ما نشانه‌ها [یِ دشمنی و کینه آنان] را اگر می‌اندیشید برای شما روشن ساختیم.
خوب است بازگردیم و کمی منصفانه به دستاوردهای دستگاه سیاست خارجی دولت شهید رییسی و وزیر شهیدش حسین امیرعبداللهیان نگاهی بیندازیم. ببینیم که چطور تغییر رویکرد از دیپلماسی التماسی به دیپلماسی انقلابی و عزتمندانه موجب شد به‌جای این‌که هر روز روزنامه‌ها پر باشند از خبرهای تعطیلی بنگاه‌های اقتصادی کوچک و بزرگ و تحریم و ...، اخبار پر بود از راه‌اندازی مجدد کارخانه‌ها و کسب‌وکارهایی که مدت‌ها متوقف بودند، ارتباط سازنده با کشورهای همسایه و تبادل‌ها تجاری قابل‌توجه با آن‌ها، عضویت در بریکس، رکوردزنی فروش نفت، پیوستن به سازمان های عضو همکاری شانگهای و... .
یادمان باشد دشمن، دشمن است.«إِنْ يَثْقَفُوكُمْ يَكُونُوا لَكُمْ أَعْدَاءً وَيَبْسُطُوا إِلَيْكُمْ أَيْدِيَهُمْ وَأَلْسِنَتَهُمْ بِالسُّوءِ وَوَدُّوا لَوْ تَكْفُرُونَ۳» اگر بر شما چیره شوند، دشمنان‌تان خواهند بود، و دست‌های‌شان را [به اسارت، آزار و کشتن] و زبان‌های‌شان را به [بدگویی، تحقیر و ناسزا] ضد شما می‌گشایند، و آرزو دارند که ای کاش شما هم کافر شوید.
همان‌طور که رهبر انقلاب درباره عزت و حکمت در دیپلماسی فرمودند «وقتی می‌گوییم عزت، یعنی نفی دیپلماسی التماسی. ما در طول این سال‌ها داشتیم مواردی را که دیپلماسی ما تعبیر درست در قبالش همین تعبیر التماسی است؛ دیپلماسی التماسی. ممکن است لحن‌مان هم التماس‌آمیز نبوده اما باطن قضیه التماسی بوده... حکمت یعنی در همه تعامل‌های دوجانبه و چندجانبه خردمندانه عمل کنیم، اندیشیده عمل کنیم، محاسبه‌شده عمل کنیم. از اظهارنظرهای دفعی و ارتجالی و حساب‌نشده پرهیز کنیم...۴ »
خلاصه این‌که در این بهار قرآن یک بار دیگر آیات دیپلماسی را مرور کنیم.
پی‌نوشت:
۱.سوره مبارکه اسراء، آیه۸۲
۲.سوره مبارکه آل‌عمران، آیه۱۱۸
۳.سوره مبارکه ممتحنه، آیه۲
۴.دیدار مسئولان وزارت امور خارجه و سفیران جمهوری اسلامی ایران با رهبر انقلاب۳۰/۲/۱۴۰۲
نویسنده: نفیسه نجفی
