«اَلوَلَدُ سِرُّ اَبیه» این عبارت حدیث باشد یا نه، می‌گوید اگر می‌خواهی مردی را بشناسی، به فرزندش نگاه کن. از طرفی، به شکل زیرپوستی این را هم می‌رساند که برای پی بردن به درون مردها به شاخصه نیاز است. هرچند زنان هم می‌توانند بنابر منافعی، باطن خودشان را در پسِ انواع پرده‌ها مخفی کنند، ولی کاملا مشخص است که امکان پنهان‌کاری در مردان بیشتر است و کمتر کسی درباره ظاهر مردان حرفی می‌زند. پی بردن به سر درونی مردان، شاخصه می‌خواهد و عبارت بالا می‌گوید فرزند، کوچک‌شده پدر است. حالا همین مردان در جامعه هم حضور دارند و همان‌طور که برای شناخت‌شان در خانواده به شاخصه نیاز داریم، اگر در جامعه نیاز به نشانه‌ها بیشتر نباشد، کمتر نیست.
از چرایی و چگونگی اغتشاشات پاییز گذشته که صرف‌نظر کنیم، چیزی که قبل از این اتفاق‌ها در جامعه نمود داشت و کم‌وبیش به چشم می‌آمد، بی‌توجهی به حجاب در کوچه و خیابان بود. بنابراین، ساده‌لوحانه است اگر فکر کنیم این اغتشاشات زن‌محور بود. در اینکه اعظم مشکلات جمهوری اسلامی در خارج از مرزها محرکی دارد نیز حرفی نیست، ولی به قول حضرت‌آقا «مگس روی زخم می‌نشیند.» این اتفاق‌ بهانه خوبی شد تا عده‌ای اهل دغدغه دنبال حفره‌های مسئله حجاب بگردند.
بسیاری از افراد در نمود بی‌حجابی و بی‌توجهی به حد شرعی آن، مقصر اصلی را تنگناهای اقتصادی و معیشتی دانستند. برخی هم تفاوت داشتن حرف و عمل تعدادی مسئول‌نما که به جای تلاش برای ارتقای مادی و معنوی جامعه، در طول سالیان به پدیده آقازادگی بال‌وپر دادند. عده‌ای، اختلاس و حیف‌ومیل بیت‌المال را سبب عصبانیت و طغیان برخی علیه حجاب دانستند. تعداد بیشتری هم مسئله را فرهنگی تعریف کردند و آن را بی‌توجهی یا کم‌کاری نهادهای بودجه‌دار فرهنگی از وزارتخانه‌ها تا مدارس و حوزه‌های علمیه معرفی کردند.
از انتخاب نظریه درست می‌گذریم، چون هدف ما این نیست. هدف، تعیین راهبرد برای برطرف کردن مشکلی است که در درازمدت تربیت اسلامی را تهدید می‌کند. اگر هدف،‌ تربیت جامعه به‌خصوص جوانان است، قبل از هر اقدامی باید بدانیم سرمایه، وقت و انرژی‌مان را کجا ببریم که بعد از چند سال حسرت نخوریم.
چیزی که در تکاپوهای فرهنگی اخیر به چشم می‌آید، برجسته‌سازی تربیت دختران برای ارتقای بینش زنان آینده به جایگاه خودشان است. البته خیلی خوب است که زن از این جهت که زن است، قدر خودش را بشناسد، ولی خیلی مهمتر این است که بدانیم زنان، آینه مردان اجتماع هستند. نباید در حل این مسئله فقط به زنان و تربیت و آگاهی‌بخشی به آنان فکر کرد. توجه به تربیت زنان و دختران، معمولا متولیان را از تربیت مردان غافل می‌کند. در حالی که پیامبر اسلام^(ص) خطاب به مردان فرموده‌اند «برای زنان مردم عفت پیشه کنید تا زنان‌تان عفیف بمانند.» نقش قوامی که خداوند برای مردان مقرر کرده‌است، به ما می‌گوید اگر می‌خواهیم مرد را در خانواده بشناسیم، به بچه‌ها نگاه کنیم و اگر می‌خواهیم او را در جامعه بشناسیم، لاجرم باید به زنان نگاه کنیم. برخلاف تصور عموم مردم که زن‌ها را عامل فساد و اصلاح جامعه می‌دانند، این مردان هستند که به دلیل داشتن قوه سرپرستی، به زنان و کودکان جهت می‌دهند. ساده‌ترین و موثرترین راه برای تربیت جامعه، این است که پسران را تربیت کنیم و روی تعهد و پای‌بندی آنان به عفت برنامه بریزیم.
مردی که دنبال بهره‌مندیِ لجام‌گسیخته و تلذذ نامشروع است، در قدم اول، قیدوبند را از روی ناموس خودش برمی‌دارد. در حقیقت، زن را رها می‌کند تا خودش رها بشود. حساب دو دوتا چهارتا حکم می‌کند در کنار تربیت دختران، به تربیت اخلاقی پسران توجه بیشتری بکنیم. اگر به این تربیت، بی‌توجهی و تمام امکانات را صرف دختران و زنان کردیم، چند صباح دیگر، مردانِ زیاده‌خواه و بی‌تربیت برای رسیدن به اهداف ضداخلاقی خودشان، بنیان خانه و جامعه را با هم بر باد خواهندداد.

نویسنده: زهره علی‌عسگری