آن سال‌ها که به عنایت دستگاه فرهنگی پهلوی‌ها و بعدها «بنیادِ شهبانو» کتاب‌ها و داستان‌های کودک و نوجوانِ فرانسوی، آمریکایی و ایتالیایی، قطار قطار ترجمه و به شکل گسترده در شهرها توزیع می‌شد، عده‌ای از مؤمنین اهل فکر و قلم، دست به کار شدند. آن‌ها متوجه اهداف حکومت برای هویت‌زدایی دینی و ملی فرزندان ایران‌زمین و ترویج سبک زندگی غربی شده بودند. در عرصه مبارزه فرهنگی اما، چند نفر پیشروتر و اثرگذارتر بودند. چند نفری که باید یک تنه به جنگ مراکز ادبی و فرهنگیِ وابسته به لژهای فراماسونری و دربار می‌رفتند.
مرحوم «مهدی آذریزدی» نویسنده کتاب‌های کودکان و نوجوانان و خالق 8 جلد کتاب به نام «قصه‌های خوب برای بچه‌های خوب»، تقریباً اولین کسی بود که وارد این عرصه شد. آذریزدی نوشتن این کتاب‌ها را در ابتدای دهه ۱۳۳۰ آغاز کرد و تا مقطع پیروزی انقلاب اسلامی توانست آن‌ها را به چاپ برساند.
آذریزدی کاملاً با دغدغه‌های مذهبی وارد این کارزار شد. خودش در سخن پایانی جلد ششم و در قسمت «چند کلمه با بزرگترها» به اهداف‌اش در تدوین این کتاب‌ها اشاره کرده و می‌نویسد: «از کودکی رساله عملیه «آقا» را خوانده‌ام و رعایت «الاهم، فالاهم» چنان در گوش دلم نشسته است که تا به‌گمان خود، چیزی را مفیدتر و لازم‌تر نشناسم، نمی‌توانم آن را روی کاغذ بیاورم...» و همین دو جمله کافی است که نگاه و دغدغه‌های مذهبی او بر همگان مشخص شود. البته با فاصلة چند سال بعد از او، «ابوالقاسم حالت» - سراینده اولین سرود رسمی جمهوری اسلامی- شروع به سرایش شعر برای کودکان کرد؛ آن‌هم با دغدغة بیان مسائل مذهبی و اعتقادی.
اما شاید فرد بسیار تأثیرگذار این جریان، استاد شهید «مرتضی مطهری» بود. استاد کار نوشتن کتاب داستان آن ‌هم براساس آموزه‌های دینی را در اواخر دهه ۱۳۳۰ آغاز کرد. خود استاد در مقدمه کتاب «داستان راستان» درباره انگیزه‌اش برای تدوین این کتاب می‌نویسد: «در مدتی که مشغول نگارش یا چاپ این داستان‌ها بودم، بعضی از دوستان ضمن تحسین و اعتراف به سودمندی این کتاب، از این‌که من، کارهای به عقیده آن‌ها مهم‌تر و لازم‌تر خود را موقتاً کنار گذاشته و به این کار پرداخته‌ام، اظهار تأسف می‌کردند و ملامتم می‌نمودند که چرا به چنین کار ساده‌ای پرداخته‌ام؟... اگر این منطق و این طرز تفکر مربوط به یک نفر یا چند نفر بود، در این‌جا از آن نام نمی‌بردم، اما متأسفانه این طرز تفکر در اجتماع ما شیوع دارد... عاقبت‌الامر در جواب این آقایان گفتم: این پیشنهاد شما مرا متذکر یک بیماری اجتماعی کرد. بعد به این فکر افتادم که حتماً همان‌طور که عده‌ای کسر شأن خود می‌دانند که کتاب‌های ساده –هرچند مفید باشد- تألیف کنند، عده‌ای هم خواهند بود که کسر شأن خود می‌دانند که دستورها و حکمت‌هایی را که از کتاب‌های ساده درک می‌کنند به کار ببندند» و این‌گونه، عزم استاد برای تألیف جلد دوم داستان راستان استوارتر شد.
چند سال بعد، داستان راستان شهید مطهری چنان مورد استقبال خانواده‌ها قرار گرفت که عده‌ای از افراد مذهبی و جوان را دست به قلم، به میدان مبارزه فرهنگی با رژیم پهلوی آورد. این چنین شد که نزدیک به پیروزی انقلاب اسلامی، جریانی متأثر از نگاه و دغدغه شهید مطهری و مرحوم آذریزدی در میان مذهبی‌های اهل قلم شکل گرفته بود. جریانی که قوی‌ترین گروه آن مرتبط با بچه‌های مسجدی در جنوب تهران می‌شد به نام مسجد «جواد الائمه^(ع)»؛ که بزرگانی چون «شهید حبیب غنی‌پور» و مرحوم «امیرحسین فردی» سرسلسلة آن بودند. سلسله‌ای که امروز بسیاری از نویسندگان بزرگ و قَدَر عرصه نویسندگی برای کودکان و نوجوانان را تربیت کرده که با قوت به پیش می‌روند.
و شاید این یادداشت کوچک در روز ۱۸ تیر، گرامیداشت «ادبیات کودکان و نوجوانان» تنها ادای دینی ناقابل باشد به محضر پیشتازان عرصه نویسندگی مذهبی برای کودکان و نوجوانان.

نویسنده: انوشه میرمرعشی