قبل از انقلاب، برنامه‌های نظامی رژیم شاه موجب شده بود هزینه‌های نظامی ایران سیر صعودی پیدا کند. بودجه نظامی کشور بالا رفته بود و پیش‌خریدهای شاه، فروشندگان را هم به تعجب وامی‌داشت. خرید تجهیزات توسط رژیم شاهنشاهی، نیازمند آموزش فنی نیروها و آشنایی و بهره‌گیری بهینه از این تسلیحات بود. پس شمار زیادی از متخصصان، تکنیسین‌ها، مستشاران نظامی و فروشندگان تسلیحاتی به ایران گسیل شدند و افسرانی از ایران برای آموزش به کشورهای خارجی فرستاده شدند. در اواسط سال ۱۳۵۶ بالغ بر ۳۱ هزار مستشار آمریکایی در ایران به سر می‌بردند. این تعداد در سال ۱۳۵۷ به حدود ۴۵ هزار نفر رسید. حضور این افراد باعث شد که آمریکایی‌ها حق هرگونه ابتکار و خلاقیت را از نیروهای داخلی سلب کرده و اداره امور ارتش را بر عهده گیرند. به‌طوری که به نیروهای نظامی ایران حتی اجازه نمی‌دادند به قطعات دست بزنند. کل سیستم در اختیار آمریکا بود.
با پیروزی انقلاب اسلامی و تصرف سفارت آمریکا و قطع کامل دستان عوامل نفوذی آن، علاوه بر این که تسلط کامل ایران بر امکانات داخلی را به ارمغان آورد، اولین تحریم آمریکا در سال ۱۹۸۰میلادی را در پی داشت. ۱۵ سال بعد درست در زمان ریاست بیل کلینتون کلیه روابط تجاری با ایران به‌طور یک‌جانبه قطع شد و در ادامه، سایر کشورها و نهادها به شکل هماهنگ شروع به تحریم بی‌سابقه ایران کردند.
دفاع مقدس عرصه‌ای برای نمایش اقتدار ملی به جهانیان بود. از این‌رو مبدا تحولاتی شد که نتیجه آن شکل‌گیری صنایع دفاعی ایران بود. تولید بسیاری از سلاح‌ها که قبل از انقلاب نه تولید می‌شدند و نه اجازه تولید آن‌ها را می‌دادند، از رهگذر جنگ و تحریم اقتصادی و با طراحی مهندسی معکوس در داخل شکل گرفت.
ایالات متحده آمریکا که از نفوذ در لایه‌های حکومتی ایران مایوس شده بود، به دنبال اشراف اطلاعاتی و اعمال نفوذ در منطقه بود تا از این طریق بتواند منافع خود را تامین کند. آمریکا در بحرین سه پایگاه، در کویت چهار پایگاه، در عمان شش پایگاه و در امارات سه پایگاه ایجاد کرد. این تنها بخشی از پایگاه‌های آمریکا در منطقه است. تقریبا کشوری نیست که نتوان نشانی از پایگاه‌های نظامی آمریکا در آن یافت. با همه این اوصاف اما، شکست مفتضحانه آرکیو۱۷۰ در سال ۱۳۹۰ سیلی سختی به هیمنه نظامی آمریکا زد.
* نبردی که نشان از برتری نظامی ایران در مصاف با عملیات جاسوسی آمریکا داشت. آن‌چه که باعث تعجب جامعه بین‌المللی شد این بود که چگونه کشوری که متحمل بیش‌ترین محدودیت‌ها و تحریم‌هاست می‌تواند این‌گونه در نبرد هوایی پیروز شود؟ و این که ایران را در چه نقطه‌ای می‌توان متوقف کرد؟
اهداف ایران در پیشرفت و توسعه صنعت موشکی تمام توان ایران در عرصه موشکی متکی به درون است و این نوع از بومی‌سازی بدون در اختیار داشتن منابع قدرت‌های جهانی نظیر آمریکا، چین و روسیه برای سایر کشورها کاری تقریبا غیر ممکن است.
اهداف ایران در توسعه صنعت موشکی داخلی چیست؟
۱- صنعت موشکی، مولفه قدرت
از مولفه‌های قدرت می‌توان به تولید علم، استقلال سیاسی، اقتصاد درون‌زا و برون‌نگر، قدرت نرم، توانمندی در همسو‌سازی و فرهنگ متعالی اشاره کرد. در این میان اقتدار نظامی، مهم‌ترین مولفه یک کشور قدرتمند است. بدین معنا که کشور بتواند از راه دور دفاع کند، در کشورهای منطقه حضور داشته باشد و در حال تعامل با ملت‌های مختلف باشد.
۲- بازدارندگی نظامی
شرط لازم برای پیشرفت یک کشور در هر عرصه‌ای بازدارندگی نظامی در ایجاد امنیت است. در سالیان اخیر عرصه‌های اقتصادی، محیط زیست، انرژی اتمی، مبارزه با قاچاق مواد مخدر و حضور تروریست‌ها دستخوش نفوذ و هجمه دشمنان قرار گرفته‌اند. در این میان اشراف اطلاعاتی یکی از اصلی‌ترین راه‌های مقابله با جریان نفوذ و عملیات‌های جاسوسی است. در کنار این مولفه، صنعت موشکی داخلی نقشی قوی در بازدارندگی هجمه بیگانگان و تامین امنیت کشور دارد.
۳- بسط اقتدار منطقه‌ای و اثرگذاری
اگر آمریکا ۲۷ پایگاه در منطقه غرب آسیا دارد، ایران هم درصدد توسعه صنایع موشکی خود است و با ساخت کارخانه‌های تولید صنعت موشکی در سوریه و آموزش به کارگیری آن، به دنبال ایجاد موازنه نظامی برای جبهه مقاومت در برابر جبهه استکباری است. از این‌رو تحلیل‌گران اسرائیلی ابراز نگرانی کرده‌اند که این سیستم‌ها می‌توانند به سوریه و حزب‌الله برسند و برتری منطقه‌ای اسرائیل را تضعیف کنند.
۴- پایان سلطه مستقیم استکبار در منطقه
آرمان منطقه غرب آسیا را شاید بتوان صلح دانست. این صلح در سایه اقتدار صورت می‌پذیرد نه وابستگی. آن‌چه که منطقه از حضور آمریکا تجربه کرده چیزی جز خونریزی، چپاول، غارت، ظلم، استبداد و استقرار دیکتاتوری نیست. لذا همانگونه که انقلاب دوم در ۱۳۵۸باعث پایان دادن به سلطه آمریکا در ایران شد، نهضت مستضعفین جهان به مرکزیت غرب آسیا نیاز به انقطاع کامل تسلط حکومت‌های سلطه‌جو دارد. این میسر نمی‌شود مگر با گسترش برد موشکی.
تحلیل‌گران آمریکایی اذعان می‌کنند که ایران طی سال‌های آینده به فناوری‌ها و تسلیحات نظامی و نهایتا ابزارهای جدید مالی بیش‌تری دسترسی خواهد داشت که ممکن است به کشور امکان یک تحول واقعی نظامی را بدهد. نتیجه این که پیشرفت ایران در صنعت موشکی، علاوه بر تقویت اعتماد به نفس مسئولان و مردم، افزایش بازدارندگی و افزایش اقتدار و نفوذ در منطقه، در نهایت منجر به تحدید قوای استعمارگران می‌شود. از این‌رو هرگونه فعالیت در راستای تقویت صنعت موشکی برای نظام سلطه، تهدیدآمیز است.
نویسنده: رضا ولی‌زاده
پی‌نوشت
* اشاره به تصرف یک فروند هواپیمای پهپاد متعلق به
آمریکا
در حریم هوایی ایران،در ۱۳ آذر ۱۳۹۰.
