۰۲۱-۷۷۹۸۲۸۰۸
info@jannatefakkeh.com

اولین‌های دفاع‌مقدس

اولین‌های دفاع‌مقدس

اولین‌های دفاع‌مقدس

جزئیات

به مناسبت هفته دفاع‌مقدس

2 مهر 1399
اشاره: روزهای آغازين جنگ، روزهاي تجربه‌های تازه بود. روزهای تجربه طعم تلخ باروت، هُرم آتش انفجار و غرش انواع ادوات نظامی. تجربه‌هايی كه گاه به قيمت ويران شدن يك كاشانه، رانده شدن از شهر يا از دست رفتن جان يك هموطن تمام مي‌شد. تجربه روزهايی كه شهرهای غربی و جنوب غربی ايران، جنگ‌زدگی را با تمام غربتش لمس می‌كردند. روزهايی كه مردم شهرهاي جنگی، خيلی چيزها را برای «اولين» بار تجربه می‌كردند...
 
اولین کاربرد واژه «دفاع مقدس»
اولین‌بار امام خمینی(ره) در ۲۲ بهمن سال ۱۳۶۰ به مناسبت سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی واژه «دفاع‌مقدس» را برای جنگ تحمیلی به کار بردند. ايشان در بخشی از سخنان خود فرمودند:... و از همه کشورها و ملت‌ها می‌خواهم که با هم، متعهد و یک‌صدا در مقابل تجاوزگران، هرکس باشد، قیام کنند و خود را از چنگ جهان‌خواران نجات دهند و نیز به حکم اسلام از تجاوز به حقوق و حدود خود دفاع کرده و تجاوزگر را تأدیب نمایند و در این صورت است که هیچ قدرتی به فضل خداوند متعال نمی‌تواند آنان را از این دفاع مقدس بازدارد.
 
اولین شهید مرد
شهید «ایرج دستیاری» در آبان ۱۳۵۸ به عضویت نیروی مقاومت سپاه امیدیه و آغاجاری در آمد و دوره‌های مختلفی را زیر نظر سردار شهید غیوراصلی و سایر همرزمانش در اهواز پشت سرگذاشت. سال ۱۳۵۹ در منطقه شلمچه و خط مرزی عراق تحرکاتی از سوی گروه‌های معارض و ضد انقلاب گزارش شد. در این تحرکات عوامل ضد انقلاب مقادیر زیادی اسلحه و مواد انفجاری را وارد منطقه کردند. شهید دستیاری به همراه جمع دیگری از جوانان منتخب سپاه پس از پشت سر گذاشتن یک دوره پیشرفته نظامی و تکاوری به عنوان سرگروه یکی از گروه‌های اعزامی به نوار مرزی و پاسگاه خَیّن انتقال می‌یابند. شهید دستیاری در تاريخ ۲۰ شهریور ۵۹ بر اثر انفجار  چاشنی مواد منفجره كه در طول خط مرزی مشغول چينش آن بودند، به درون نهر خيّن پرتاب شد و پيكر مطهرش به دليل وجود درگيری در منطقه، پس از يك هفته، در كنار اسكله خرمشهر شناسايی و به زادگاهش اميديه انتقال داده ‌شد.
 
اولین خبرنگار شهید
«رسول مصطفایی» اولین خبرنگار شهید صدا و سیما بود که در ماه‌های اول جنگ به شهادت رسید. شهید مصطفایی متولد آبادان است و از همان کودکی با عشق و علاقه به اسلام تربیت یافت. رسول که با درد و رنج مردم مستضعف آشنا بود، برای ثبت جنایات رژیم پهلوی به مناطق محروم و حلبی‌‌‌آباد‌های آبادان، شیراز و تهران می‌رفت تا از نزدیک مشکلات مردم را احساس کند. در جریان شکل‌گیری انقلاب اسلامی، رسول که شناخت خوبی از فجایع رژیم پهلوی داشت، به صف انقلابیان پیوست و در جریان سفرهای خود به قم، اعلامیه‌های حضرت امام(ره) را به آبادان می‌‌برد و بین مردم توزیع ‌می‌کرد. رسول در سال ۵۹ به عنوان خبرنگار در صدا و سیمای مرکز آبادان مشغول به کار شد و با شروع جنگ، خبرهای خود را پیرامون جبهه‌ها تنظیم می‌کرد. شهید مصطفایی در هفدهم آذر ماه سال ۵۹ در جبهه آبادان به فیض شهادت نایل آمد.
 
اولین گزارشگر شهید
«علی‌اصغر رهبر» اولین گزارشگر شهید صدا وسیما است که در ماه‌های ابتدایی جنگ به شهادت رسید. هیچ گزارشی از شهید رهبر بدون ذکر آیه‌ای از قرآن به گوش نمی‌رسید.
 
اولين شهيد نظامی ارمنی
شهيد «زوريك مرادی»(مراديان) اولين شهيد نظامی ارمنی در دوران هشت سال دفاع مقدس است. او تنها فرزند پسر خانواده بود. شهید زوریک با وجود قبولي در امتحانات اعزام به خارج، سال آخر دبيرستان را ناتمام گذاشت و چند ماه پيش از شروع جنگ تحميلی داوطلبانه به خدمت سربازی رفت. او پس از طی سه ماه دوره آموزشی در شاهرود به لشكر ۶۴ اروميه منتقل شد و سرانجام بعد از هشت ماه خدمت بر اثر اصابت تركش خمپاره و مجروحيت شديد در تاريخ نوزدهم مهر ماه ۱۳۵۹ در جبهه پيرانشهر به شهادت رسيد.
 
اولین کشور حامی ایران
نخستین کشور حامی ایران از سال ۱۹۸۲ در میان کشورهای عربی، سوریه بود. در سال ۱۹۸۵ لیبی نیز با ایران یک پیمان استراتژیک منعقد کرد. به غیر از این دو کشور، ایران متحد اصلی دیگری در منطقه نداشت. ترکیه روابط گسترده‌ای با هر دو کشور ایران و عراق داشت و الجزایر موضعی بی‌طرف داشت. سایر کشورهای منطقه شامل بحرین، مصر، اردن، کویت، مراکش، عمان، قطر، عربستان سعودی، تونس، امارات و یمن یا موضع دشمنی با ایران و دوستی با عراق داشتند یا از عراق حمایت مالی می‌کردند و یا فقط طرفدار عراق بودند.
 
اولین کشوری که علیه ایران موضع گرفت
اولین کشوری که در جنگ ایران و عراق به نفع عراق و علیه ایران موضع گرفت کشور اردن بود. پادشاه عربستان نیز تنها سه روز پس از آغاز جنگ در تماسی تلفنی حمایت کامل کشورش را از عراق به صدام ابلاغ کرد.
اولین گلوله‌ تانک شلیک شده
اولین گلوله‌ای که از یک دستگاه تانک در جنگ ایران و عراق به سوی ایران شلیک شد، توسط ملک‌‌ حسین‌‌ پادشاه وقت اردن در کنار صدام و در روز ۳۱ شهریور ۱۳۵۹ شلیک شد. اردن، بخشی از نیروهای نظامی خود را نیز برای کمک به عراق اعزام کرد.
 
اولين بیانیه شورای امنیت پس از آغاز رسمی جنگ
قطع‌نامه ۴۷۹ شورای امنیت تنها شش روز پس از آغاز رسمی جنگ و در ششم مهر ماه ۱۳۵۹ در خصوص جنگ ایران و عراق صادر شد. در این قطع‌نامه بدون اشاره به تجاوز عراق به خاک ایران و فقط با ذکر عبارت «وضعیت میان ایران و عراق» از دو کشور خواسته شد که از توسل به زور خودداری کنند. عراق بلافاصله این قطع‌نامه را پذیرفت ولی ایران اعلام کرد تا پیش از خروج نیروهای عراق از خاک ایران، این قطع‌نامه را نمی‌پذیرد.
 
اولين اعلام آتش‌بس از سوی عراق
اولين بار عراق در دهم مهر ماه ۱۳۵۹ اعلام کرد که حاضر است جنگ را خاتمه دهد و اعلام آتش‌بس کند. اين در حالی بود که بسياری از نقاط مرزی جنوب و غرب کشور در اشغال عراق بود.
 
 
اولين شهر اشغال شده توسط عراق
اولين شهر اشغال شده توسط عراق شهر سومار بود. در روز دوم جنگ، نفت‌شهر و مهران و بعد موسيان نيز اشغال شد. اولين شهر بزرگی که به اشغال عراقی‌ها درآمد قصرشیرين بود که در پنجم مهر ماه تصرف شد. در نخستین پیشروی ارتش عراق در خاک ایران، حدود۳۰ هزار کیلومتر مربع از خاک ایران به اشغال نیروهای متجاوز درآمد.
 
اولین گروه اعزامي از روحانیان
اولین گروه طلاب حوزه علمیه قم، در سومین روز تجاوز عراق به میهن‌ اسلامی به جبهه جنوب اعزام شدند.
 
اولین شهید روحانی دفاع مقدس
حجت‌الاسلام «محمدحسن شریف قنوتی» که سابقه دیرینه در تبلیغ و مبارزات سیاسی در منطقه فارس داشت، در ۲۴ مهر ماه ۵۹ در آخرين روز مقاومت خرمشهر در خيابان چهل متري اين شهر به شهادت رسید.
 
اولین شبیخون به دشمن
اولین شبیخون، توسط گروه دوازده نفری آرپی‌جي‌زن‌ به فرماندهی شهید علی غیوراصلی در نهم مهر ماه ۱۳۵۹ صورت گرفت و تانك‌هاي دشمن را مجبور به عقب‌نشيني از دشت‌هاي حوالي اهواز كرد.
 
اولین عملیات چریکی
اولین عملیات چریکی به فرماندهی شهید مصطفی چمران در همان روزهای ابتدایی جنگ صورت گرفت که باعث عقب‌نشینی تانک‌های دشمن شد که تا چند کیلومتری اهواز به پیش آمده بودند.
 
اولین شهید مجلس شورای اسلامی
شهید دکتر مصطفی چمران که در مجلس اول نماینده مردم تهران بود، اولین شهید مجلس شورای اسلامی است.
 
اولین حمله هوایی عراق به ایران
 در اولین روز جنگ یعنی ۳۱ شهریور ۵۹، عراق چندین شهر ایران از جمله تهران را مورد تهاجم هوایی قرار داد.
 
اولین شهدای بمباران هوایی تهران
۹ نفر از هموطنان‌مان، شهدایی بودند که بر اثر بمباران روز ۳۱ شهریور ماه سال ۵۹ در تهران به شهادت رسیدند.
 
اولین عملیات نیروی هوایی ارتش
تنها دو ساعت پس از تجاوز عراق به ایران یکی از بزرگ‌ترین و ماندگارترین حملات هوایی جهان به ثبت رسید که در آن دو پایگاه مهم هوایی عراق به نام‌های «امرشیه» و «شعبیه» توسط جنگنده‌هايی ايرانی منهدم شدند.
 
اولین خلبان شهید
شهید فیروز حسنی اولین خلبان شهیدی است که در جریان عملیات هوایی ایران در اولین روز جنگ، از پایگاه چهارم شکاری اصفهان عازم مأموریت شد و پس از درگیری هوایی به شهادت رسید.
 
اولین حمله موشکی علیه شهرها پس از آغاز رسمی جنگ
حمله عراق به مناطق مسکونی و غیر نظامی از روز سوم جنگ شروع شد. مردم اهواز در ۲ مهر ۱۳۵۹ شاهد بمباران هوایی خانه‌های‌شان بودند. اولین حمله موشکی رژیم عراق به شهر دزفول نیز در تاریخ ۱۶ مهر ۵۹ و با شلیک سه موشک به ثبت رسید.
 
اولین سقوط هواپيمای عراقی
اولین جنگنده میگ عراقی یک روز پس از کشف و خنثی شدن کودتای نافرجام نوژه در تاریخ ۱۹ تیر ۵۹ سرنگون شد.
 
اولین حمله شیمیایی علیه ایران
اولین حمله شیمیایی عراق علیه ایران در ۲۳ دی ‌ماه سال ۱۳۵۹ در محورهای هلاله و نی‌خیز که در منطقه عمومی میمک و ۵۰ کیلومتری غرب ایلام قرار دارد، روی داد.
 
اولین فرمانده شهید
شهید «علی غیوراصلی» یکی از فرماندهان دفاع مقدس است که در جنگ تحمیلی عراق علیه ایران، مبتکر رزم شبانه بود. او در هشتم مهر ماه ۱۳۵۹ که عراق با دور زدن سوسنگرد و حمیدیه به ۲۳ کیلومتری اهواز رسیده بود با همراهی چهل نفر از نیروهای سپاه و نیروهای مردمی و داوطلب، شبیخونی را طراحی و اجرا کرد که موفق شد با کمک نیروهای هوانیروز که به هنگام صبح به ایشان ملحق شدند، نیروهای عراق را تا پشت بستان عقب براند.
منافقين که غيوراصلي را تهديدي براي پيشبرد اهداف خود در خاک ايران يافته بودند بعد از عمليات، زمانی که شهید به همراه سه نفر از همرزمان خود برای شناسایی مواضع جدید دشمن و طرح‌ریزی تهاجم بعدی عازم سوسنگرد شده بود تا تدارکات نيروها را آماده کند، با منفجر کردن بمبي در ماشين او، باعث مجروحیتش از ناحيه سر، شکم و پا شدند. وی در تاريخ ۹ مهر ۱۳۵۹ در حال انتقال از بيمارستان سوسنگرد به بيمارستان اهواز به فيض عظيم شهادت نايل آمد.
 
اولین فرمانده اسیر دفاع مقدس
«حبیب شریفی» فرمانده سپاه سوسنگرد، اولین فرمانده اسیری است که در جریان محاصره شهر سوسنگرد در زمستان ۵۹ به همراه همسرش به اسارت رژیم بعث عراق درآمد.
 
اولین اسیر زن ایرانی
فاطمه ناهیدی که به عنوان پرستار در جبهه خرمشهر به امدادرسانی مشغول بود در صبحگاه بیستم مهر ماه ۵۹ به همراه چهار سرباز به اسارت نیروهای دشمن درآمد.
 
اولین عملیات نیروی دریایی ارتش
اولین عملیات نیروی دریایی ارتش در هفتم آذر ماه ۱۳۵۹ انجام شد.
 
اولین شکست دشمن
نخستین شکست دشمن در نهم آبان ‌ماه سال ۵۹ در عملیات کوی ذوالفقاری در جبهه آبادان رقم خورد و در جریان آن ۷۰۰ نفر از نیروهای عراقی کشته و ۵۰۰ نفر اسیر شدند و غنایم نظامی زیادی به دست رزمندگان اسلام افتاد.
 
اولین عملیات سازماندهی شده رزمندگان اسلام
عملیات «امام مهدی» که به فرماندهی شهید اسحاق عزیزی در منطقه غرب سوسنگرد به وقوع پیوست اولین عملیات منظم و پیروزمندانه ایرانیان است که در تاریخ ۲۶ اسفند ۵۹ انجام شد.
 
اولین لشکر سپاه پاسداران
لشکر۱۴ امام حسین به فرماندهی شهید حاج‌حسین خرازی در همان اوایل جنگ و با ابلاغ ستاد عملیات جنوب رسماً تشکیل شد.
 
اولین ایستگاه صلواتی
اولین ایستگاه صلواتی جبهه‌ها پس از آزادی شهر بستان، در این شهر دایر شد.
 
اولین شهر تصرف شده عراق
اولین شهر عراق که به تصرف نیروهای ایرانی درآمد، شهر پنجوین بود.

نویسنده: اسما طالقانی

مقاله ها مرتبط