در تاریخ معاصر، رجال سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و اجتماعیِ متعددی نقطه عطف بودند. گاه رسمی برانداختند و گاه رسمی برقرار کردند، گاه اختراع کردند و اکتشاف و ابتکار تا آسودگی بیاورند و به دنیا پدیده‌ای و داده‌ای اضافه کنند، گاه آتشی افروختند تا آوارگی بیاورند و تعالی انسانیت را به تاخیر بیندازند. برخی، آثارشان مقطعی بود و کم‌عمق و برخی آثارشان
ابدی و عمیق. سیدروح‌الله موسوی متولد اولین سال قرن بیستم در شهر خمین ایران از جمله رجالی بود که پندارش، گفتارش و کردارش به معنی واقعی کلمه، نقطه عطفی در تاریخ شدند و در بطن زمان جا گرفتند. احیای نظریه حکومت حکمای افلاطون و فارابی و حکومت فقهای شیخ طوسی در نجف، سخنان عمیق و تاثیرگذارش در زمان پادشاهی پهلوی، تحقق بخشیدن به نظریه حکومت فقها در انقلاب اسلامی در ۱۳۵۷، انسجام بخشیدن به حکومت جمهوری اسلامی به عنوان نخستین حکومت همه‌جانبه شیعیان در تاریخ بشر، تاثیرگذاری بر دوقطبیِ موجود در فضای بین‌الملل دهه ۷۰ و ۸۰ میلادی و زنده بودن راه او با وجود مرگش در سال ۱۳۶۸ از جمله مولفه‌هایی بودند که می‌توان او را یکی از موثرترین افراد سیاسی، فرهنگی و اجتماعی تاریخ معاصر دانست. آن‌چه می‌خوانید روایت مطبوعاتی ورود ایشان به ایران بعد از ۱۴ سال تبعید توسط حکومت پهلوی است که شلوغ‌ترین استقبال تاریخ از حیث جمعیت مستقبل را رقم زد.
تصور می‌کردند با تبعیدش به بورسای ترکیه، همه چیز تمام می‌شود و آیت‌الله خمینی از مواضعش عقب‌نشینی می‌کند. تصور می‌کردند مردم ایران با تبعید این مرجع به خارج از کشور، ننگ پذیرفتن کاپیتولاسیون توسط دولت را فراموش می‌کنند و پهلوی می‌تواند آزادانه مقابل سران کاخ سفید سر خم کرده سرسپردگی کند، اما سران پهلوی محاسبه آن‌هایی را که در گهواره خوابیده بودند نمی‌کردند. آیت‌الله خمینی در لحظه تبعید از ایران در بامداد ۱۳ آبان ۱۳۴۳ در فرودگاه مهرآباد، در جواب مامور ساواک که پرسیده بود «پس یاران شما کجا هستند؟» فرمودند «یاران من در گهواره‌های مادران‌شان هستند.» ۱۷ دی ۱۳۵۶ چاپ یک مقاله با عنوان «ایران و استعمار سرخ و سیاه» در روزنامه اطلاعات کافی بود تا یاران امام که حالا در اوان جوانی و نوجوانی بودند به غیرت‌شان بربخورد و آتش زیر خاکستر را شعله‌ور کنند و در عرض یک سال، ایران را در آستانه انقلاب قرار دهند. دی ۱۳۵۷، آیت‌الله خمینی که حالا امام خوانده می‌شد در نوفل لوشاتو پاریس اقامت داشتند و منتظر فراهم شدن شرایط برای ورود به ایران بودند. محمدرضا پهلوی که در گفت‌وگو با شبکه نخست تلویزیون اعلام کرده بود «صدای انقلاب شما را شنیدم»، حالا از ایران رفته بود و شاپور بختیار شده بود همه‌کاره ایران. مردم که با فرار شاه، منتظر ورود امام خمینی به ایران و برقراری حکومت اسلامی بودند با کارشکنی‌های بختیار و وعده‌های دروغینش روبه‌رو شدند. نخست‌وزیر با اقداماتی چون بستن فرودگاه مهرآباد و وعده‌های بیهوده، سعی در آرام کردن مردم داشت، اما وقتی از هفته اول
بهمن، تظاهرات و راهپیمایی‌ها علیه بختیار اوج گرفت نخست‌وزیر، صبحگاه ۹ بهمن اعلام کرد فرودگاه‌ها برای ورود امام باز شده و «آقای خمینی می‌توانند به ایران بیایند.» پنج‌شنبه ۱۲ بهمن ۱۳۵۷ امام خمینی بعد از ۱۴ سال تبعید به ایران بازگشت. ساعت ۹ و ۲۷ دقیقه وقتی چرخ‌های ایرباس ایرفرانس باند فرودگاه مهرآباد را لمس کرد همه باورشان شد امام به ایران آمده و کار رژیم پهلوی دیگر تمام است و فقط باید نهضت را به سرانجام رساند.
اطلاعات روزنامه چاپ عصر، تیتر «امام آمد» را که فونتش اندازه تیتر «شاه رفت» شماره ۲۶ دی بود در نیم‌تای بالا جا داد. این روزنامه در روتیتر خود نوشت «بانگ الله‌اکبر و خمینی امام ماست، فرودگاه را به لرزه درآورد.» اطلاعات در کنار لوگوی خود هم این متن را درج کرد که «پس از ۱۵ سال، در ساعت ۹ و ۲۷ دقیقه و ۳۰ ثانیه صبح امروز، پای امام خمینی به خاک وطن رسید.» اطلاعات سپس در نیم‌تای پایینی خود گزارش مفصل مراحل خروج امام از دهکده نوفل‌لوشاتو، ورودش به فرودگاه شارل‌دوگل پاریس، پروازش از فرانسه و اتفاقات زمان پرواز را به قلم رسول صدرعاملی خبرنگار روزنامه اطلاعات به چاپ رساند: «پس از ۱۱۷ روز توقف در نوفل‌لوشاتو، امام خمینی ساعت یک صبح به وقت پاریس به طرف تهران حرکت کردند...». در نیم‌تای پایین روزنامه اطلاعات مطالبی با عناوین «پخش مستقیم تلویزیون به علت هجوم ماموران قطع شد»، «در داخل هواپیما از پاریس تا تهران چه گذشت»، «صفحات اختصاصی از زندگی و مبارزات امام»، سرمقاله‌ای با عنوان «امام! خوش آمدی» و آگهی پیام تبریک کارکنان ذوب‌آهن ایران وابسته به انقلاب اسلامی ایران هم درج شده بود.
کیهان، دیگر روزنامه عصر در شماره ۱۰۶۲۷ خود تیتر زد «اولین پیام امام در وطن» و «گرامی باد بهار آزادی.» زیر این دو تیتر اصلی، عناوین زیر به چشم می‌خورد «امام هنگام ورود گریه می‌کرد»، «طول جمعیت استقبال‌کننده ۳۳ کیلومتر بود»، «امام خمینی: فقط قدم اول پیروزی را برداشته‌ایم»، «امام: اگر تسلیم ملت نشوید ملت شما را به جای خود می‌نشاند»، «با قطع ناگهانی پخش مستقیم تلویزیون، در شهرها مردم تلویزیون‌ها را شکستند و به خیابان‌ها ریختند»، «بختیار: من دستور قطع پخش تلویزیون را ندادم» و «بزرگ‌ترین استقبال تاریخ برگزار شد». کیهانی‌ها در نیم‌تای پایینی خود، عکسی از امام در سالن فرودگاه بین‌المللی مهرآباد چاپ کردند و در شرح آن نوشتند «در سالن فرودگاه، جمعیت، امام را چون نگین انگشتری در برگرفتند.
در حالی که امام خمینی سخن می‌گفت، خبرنگاران می‌کوشیدند تا با ضبط‌صوت‌ها خود را به ایشان نزدیک کنند.» این روزنامه عصر در صفحه اول خود شعری نو از هوشنگ ابتهاج به چاپ رساند با این محتوا «در بگشایید، شمع بیارید، عود بسوزید، پرده به یک سو زنید از رخ مهتاب، شاید این از غبارِ راه رسیده، آن سفری همنشین گمشده باشد.» روزنامه کیهان در چاپ سوم خود که با ساعتی تاخیر فقط در تهران منتشر شد به درج بخش‌هایی از سخنرانی امام اقدام کرد. «توی دهن این دولت می‌زنم» تیتر یک کیهان بود که با روتیتر «امام: با پشتیبانی ملت» و نیز تیتر کنار لوگوی «نطق تاریخی امام درباره شاه، دولت و مجلسین» صفحه اول را مزین کرده بود. روزنامه کیهان در نیم‌تای پایینی چاپ سوم خود به درج بخش‌هایی از سخنرانی امام در بهشت‌زهرا اقدام کرد که قابل توجه بود «تا زنده‌ایم نخواهیم گذاشت هستی ما به کام آمریکا برود»، «آقای ارتشبد! آقای سرلشکر! شما نمی‌خواهی مستقل باشی؟ می‌خواهی نوکر باشی؟»، «می‌خواهیم مملکت دارای نظام ناشی از ملت باشد»، «از قشرهای ارتش که به ملت پیوستند تشکر می‌کنم»، «ما با سینما، تلویزیون و رادیو مخالف نیستیم با فحشا مخالفیم»، «پیروزی ما وقتی است که دست اجانب، کوتاه و تمام ریشه‌های رژیم سلطنتی از این مرز و بوم بیرون برود»، «وحدت کلمه، رمز پیروزی است. آن را از دست ندهید.»
روزنامه آیندگان چون صبح منتشر می‌شد در شماره شنبه ۱۴ بهمن ۱۳۵۷ گزارش اتفاقات ۱۲ بهمن پایتخت را به چاپ رساند. «من دولت تعیین می‌کنم- خمینی» تیتر یک آیندگان بود. این روزنامه که در کنار لوگو در کادرهای گوشواره خود عنوان «بختیار برای تشکیل حکومت وحدت ملی به تکاپو افتاد» این بخش از سخنرانی امام را که فرمود «دارند نقشه می‌کشند همه هستی ما به کام آمریکا برود» در بالای تیتر یک کار کرد. آیندگان در نیم‌تای بالای صفحه اول، بخش‌هایی از سخنرانی امام را در کنار تیتر «حمله شدید آیت‌الله خمینی به تسلط‌طلبی آمریکا در ایران» چاپ کرد: «اصلاحات ارضی شاه لطمه‌ای به مملکت وارد کرد که شاید تا ۲۰ سال دیگر هم نتوانیم جبران کنیم». «بر همه ما واجب است که این نهضت را ادامه دهیم» «ما می‌خواهیم نظام ناشی از ملت باشد»، «افسرانی را که به مردم پیوسته‌اند با عزت حفظ می‌کنیم». «نخستین کنفرانس مطبوعاتی آیت‌الله خمینی»، «تمایل بختیار به ملاقات با آیت‌الله خمینی» و نیز «نظامیان با سرود شاهنشاهی، مراسم ورود آیت‌الله خمینی را قطع کردند» از دیگر عناوین روزنامه آیندگان در نیم‌تای پایینی بود.
نویسنده: محمد گرشاسبی
