نگین لبنان

اشاره: «شهید قلب تاریخ است.» این جمله‌ای است زرین، از دکتر علی شریعتی. جمله‌ای که خلاصه و عصاره فلسفه شهادت است و بهترین راوی، خون شهدایی است که گران‌ترین سرمایه‌شان، جان را با خدا معامله کردند تا آیین پیغمبر آخرالزمان روی زمین بماند. شهید قلب تاریخ است؛ هر شهید مسیر تاریخ را تغییر می‌دهد و آن را قلب می‌کند. از ابتدای تاریخ اسلام، مشرکان و کفار و منافقان، کمر به سرنگونی پرچم اسلام بستند و این شهدا بودند که با نثار خون خود، بیرق اسلام را برافراشته نگه داشتند. شهید قلب تاریخ است؛ چون در حساس‌ترین مقاطع تاریخ اسلام، این شهدا هستند که نقشه همه شیاطین را نقش‌بر‌آب می‌کنند و بشریت را به‌سوی سعادت سوق می‌دهند. آنچه در پی می‌آید، سرگذشت شهدایی است که زیبا زیستند، پیش‌از شهادت شهید شدند و بعد، با نثار خون خود، مسیر تاریخ را تغییر دادند تا اذان محمدی بر ماذنه‌ها بماند و بشر طعم آزادگی را بچشد.

برج حمود
سیدحسن نصرالله ۱۰شهریور۱۳۳۹ (۳۱آگوست۱۹۶۰) در منطقه برج حمود لبنان در شرق بیروت در خانه سیدعبدالکریم، که یک سبزی‌فروش عضو حزب ناسیونالیستی سوریه بود و مهدیه صفی‌‌الدین دیده به جهان گشود. پدر و مادرش اهل روستای البازوریه در جنوب لبنان بودند که به بیروت مهاجرت کرده بودند.

الکرنتینا
سیدحسن سه برادر و پنج خواهر داشت و خودش فرزند ارشد خانواده بود. ازاین‌رو وقتی پدر نتوانست از عهده مخارج سنگین خانواده برآید، به‌ناچار به محله فقیرنشین الکرنتینا در جنوب بیروت مهاجرت کردند.


البازوریه
ظاهرا سختی‌ها دامان خانواده نصرالله را رها نمی‌کرد. داشتند در همان محله زندگی‌ای برای خود دست‌وپا می‌کردند که جنگ داخلی لبنان توسط عوامل آمریکا و اسراییل شروع شد که بیشترین دامنه‌اش جنوب بیروت را فرا می‌گرفت. ازاین‌رو آن‌ها چاره‌ای نداشتند که به محله البازرویه بروند.

سن‌الفیل
سیدحسن نصرالله تحصیلات ابتدایی‌اش را در زادگاهش در مدرسه النجاح در محله تربویه خواند؛ اما دوره راهنمایی را در مدرسه‌ای در محله سن‌الفیل در شرق بیروت خواند.

صور
سیدحسن پس‌از طی دوران ابتدایی و راهنمایی، عازم شهر صور شد تا در دبیرستان این شهر دوره متوسطه را بخواند. همچنین به مغازه بقالی پدر هم سرکشی می‌کرد تا کمک‌حالش باشد. سیدحسن می‌خواست درس طلبگی هم بخواند که پدر مخالف بود. درنهایت سید، پدر را راضی کرد برای تحصیل دانشگاهی عازم عراق شود. او همه پس‌اندازش را برای این راه خرج کرد.

نجف
در سال۱۹۷۶ (۱۲۵۵) سیدحسن ۱۶‌سال بیشتر نداشت که با تشویق و ترغیب آیت‌الله سیدمحمد غروی، امام‌جمعه شهر صور، برای تحصیلات حوزوی‌اش راهی حوزه‌علمیه نجف در عراق شد. اوایل ۱۳۵۷ بعثی‌ها برای دستگیری طلاب به حوزه یورش بردند که سید و چند طلبه دیگر توانستند به‌موقع بگریزند.

بعلبک
پس‌از دو سال در سال۱۳۵۷ به لبنان بازگشت و علاوه‌بر پیوستن به جنبش امل به‌دلیل اوج گرفتن جنگ‌های داخلی لبنان، به حوزه‌علمیه الامام‌المنتظر بعلبک رفت تا تحصیلات حوزوی خود را ادامه دهد. در آن‌جا مصطفی چمران با وی ملاقات کرد و گفت «من از جوانان شجاع خوشم می‌آید.»

البازوریه
سیدحسن هم‌زمان با تحصیل، در جنبش امل مسئول سازمانی جنبش شیعی امل در روستای البازوریه شد و پس‌از آن به‌عنوان عضو دفتر سیاسی انتخابش کردند. در همین دوران بود که سیدمحمدباقر صدر پیش از شهادتش، مسئولیت تربیت سیدحسن را به سیدعباس موسوی واگذار کرد.

تهران
سیدحسن نصرالله در سال۱۳۶۰ برای ملاقات با امام خمینی^(ره) به تهران آمد و امام وی را به‌عنوان نماینده خود در امور حسبیه و اخذ امور شرعیه در لبنان منصوب کرد. او با این‌که ۲۱‌سال بیشتر نداشت؛ اما اولین کسی از رهبران حزب‌الله لبنان بود که چنین حکمی را از امام دریافت کرد.

بیروت
سال۱۳۶۱ پس‌از تهاجم اسراییل به لبنان، اختلافات سیاسی و نظامی میان رهبران جنبش امل شکل گرفت که به‌تبع آن سیدحسن همراه برخی دیگر از مقامات جنبش امل مانند سیدعباس موسوی از این گروه خارج شدند. آن‌ها همان سال به گروه تازه‌تاسیس حزب‌الله لبنان، که توسط ایرانیان ایجاد شده بود پیوستند.

لبنان
سیدحسن نصرالله با فاطمه یاسینی ازدواج کرد که حاصل این ازدواج تولد پنج فرزند بود.

بیروت
سال۱۳۶۴ سیدحسن با انتقال به بیروت مسئولیت‌‌های سنگینی همچون آماده‌‌سازی نیرو‌های مقاومت و تاسیس هسته‌های نظامی و در‌عین‌حال معاونت ابراهیم امین از نمایندگان حزب‌الله در پارلمان لبنان را برعهده گرفت. سال۱۳۶۶ هم‌زمان با تشکیل کمیته اجرایی حزب‌الله، نصرالله را به ریاست کمیته منصوب کردند. این مسئولیت را در شرایطی پذیرفت که مسئول اجرایی شورای تصمیم‌گیری حزب‌الله نیز بود.

تهران
سال۱۳۶۵ سیدحسن نصرالله همراه با تنی چند از رهبران حزب‌الله برای دیدن امام خمینی^(ره) به جماران رفت. ملاقاتی که کمی قبل از ارتحال امام خمینی^(ره) هم تکرار شد.

قم
در سال۱۳۶۸ مدتی به ایران و شهر قم آمد تا در حوزه‌علمیه قم تحصیل کند. سیدحسن نصرالله شاگرد آیات عظام محمد فاضلی‌لنکرانی، سیدمحمود هاشمی‌شاهرودی و سیدکاظم حائری‌یزدی بود. اما با اوج گرفتن درگیری‌ها در لبنان، به درخواست حزب‌الله به کشورش بازگشت.

بیروت
در تاریخ ۲۷بهمن۱۳۷۰ با شهادت سیدعباس موسوی، دبیرکل حزب‌الله لبنان توسط بالگردهای اسراییلی، سیدحسن نصرالله با تصمیم شورای حزب‌الله به‌عنوان سومین دبیرکل حزب‌الله (پس‌از صبحی طفیلی و موسوی) انتخاب شد.

لبنان
شروع مسئولیت او موجب شد تا نیروهای اشغالگر اسراییلی در لبنان دیگر روز خوش نداشته باشند. آن‌ها از همان سال۱۳۷۱ مورد حملات مسلحانه نیروهای حزب‌الله لبنان قرار می‌گرفتند و در نخستین عملیات، ۲۳‌کشته دادند. این کشته‌ها در سال۱۳۷۶ به چهل نفر رسید. گرچه در همین سال، سیدحسن شهادت پسر خود، سیدمحمدهادی را نیز به چشم دید.

جنوب لبنان
بالاخره ژوئن‌۲۰۰۰ از راه رسید و سربازان اسراییلی پس‌از ۱۸سال اشغال منطقه جنوب لبنان، در عرض چند ساعت در یک عملیات زمینی برق‌آسا از‌سوی حزب‌الله، مجبور شدند خاک لبنان را برای همیشه ترک کنند. این اتفاق، محبوبیت سیدحسن نصرالله را بین همه گروه‌های لبنانی اعم‌از مسیحی و مسلمان شیعه و سنی افزایش داد.

بیروت
سال۱۳۸۳ اولین عملیات ترور سیدحسن نصرالله توسط جوخه‌های ترور اسراییل به اجرا درآمد که صهیونیست‌ها از این عملیات دست‌ازپادرازتر بازگشتند.

اسراییل
نیروهای تحت‌امر سیدحسن، در ۲۰تیرماه۱۳۸۵، دو تن از نیروهای گشت مرزی اسراییل را در مرز لبنان و اسراییل اسیر کردند و همین باعث شد اسراییل برای آزاد کردن دو اسیرش به خاک لبنان از زمین و هوا و دریا حمله کند.

لبنان
هجوم اسراییل به لبنان و پیروی آن مقابله‌به‌مثل نیروهای حزب‌الله لبنان، باعث وقوع جنگی شد که به «جنگ ۳۳روزه» شهرت یافت و طی آن نیروهای حزب‌الله با مدیریت سیدحسن نصرالله موفق شدند ارتش اسراییل را با ۱۲۱ ‌کشته شکست داده و علاوه‌بر انهدام هر سه ناوچه نیروی دریایی اسراییل، شکست مفتضحانه‌ای را به صهیونیست‌ها تحمیل کنند.

اسراییل
اسراییلی‌ها مجبور شدند برای آزادی دو اسیرشان، ده‌ها اسیر لبنانی را آزاد کنند و قطعنامه‌های شورای امنیت را هم بپذیرند و این پیروزی، سیدحسن نصرالله را نه‌تنها بین لبنانی‌ها که بین همه جهان اسلام محبوب‌تر کرد.

بیروت
اسراییل با شکست بزرگی که از سیدحسن خورده بود، عزم خود را برای ترور وی جزم کرد. ازاین‌رو سید از شهریور۱۳۸۵ به زندگی مخفیانه روی آورد و همه سخنرانی‌هایش را به‌صورت ویدیوکنفرانس برگزار کرد و در ملأعام حاضر نشد. اسراییلی‌ها در عملیات ترور سیدحسن در سال۱۳۹۰، وقتی مخفیگاه او را یافته بودند، ناکام ماندند.

سوریه
با قدرت گرفتن نیروهای «دولت اسلامی عراق و شام» (داعش) در سال۱۳۹۱ در سوریه و تلاش برای تصرف شهر دمشق، ساقط کردن حکومت بشار اشد و تخریب حرم حضرت زینب^(س)، نیروهای حزب‌الله لبنان تحت‌امر سیدحسن نصرالله جزء نخستین نیروهایی بودند که علاوه‌بر این‌که به ایرانی‌ها کمک کردند تا مانع سقوط حکومت بشار اسد شوند، با تقدیم ده‌ها شهید، خطر را از حرم دختر امیرالمومنین^(ع) دفع کردند.

بغداد
در تیرماه‌۱۳۹۳ بغداد، پایتخت عراق در آستانه سقوط بود و نیروهای داعش تنها چند کیلومتر با این شهر فاصله داشتند. استمداد دولت عراق از آمریکا، روسیه و ترکیه بی‌فایده بود و این کشور دست یاری به همسایه شرقی دراز کرد. قاسم سلیمانی، فرمانده نیروی قدس سپاه نیز خیلی سریع با سیدحسن نصرالله تماس گرفت تا صد نفر از فرماندهان زبده‌اش را عازم بغداد کند. سید نیز چنین کرد و بغداد از سقوط نجات یافت.

بیروت
۱۲دی۱۳۹۸ زمانی‌که سردار قاسم سلیمانی از سیدحسن خداحافظی می‌کرد تا عازم عراق شود، سیدنصرالله او را از سفر برحذر داشت؛ اما سردار سلیمانی اعلام کرد که به دعوت دولت عراق باید به بغداد برود. از‌این‌رو از بیروت به دمشق و بعد با پروازی عازم فرودگاه بغداد شد که در نخستین ساعات بامداد ۱۳دی، خودروی حامل سردار سلیمانی با دستور مستقیم رییس‌جمهور آمریکا منهدم شد و سردار به شهادت رسید.

فلسطین
با شروع حمله نیروهای حماس در عملیات «طوفان‌الاقصی» در ۱۵مهر۱۴۰۲، سیدحسن نصرالله دبیرکل حزب‌الله لبنان در جنگی گسترده بین اسراییل و حماس، طرف حماس را گرفت و برای کاهش فشار به نیروهای حماس با حملات توپخانه‌ای و پهپادی، نیروهای اسراییلی را در جبهه شمال مشغول کرد.

اسراییل
عملیات‌های حزب‌الله با فرماندهی نصرالله در خاک اسراییل موجب شد که شهرک‌نشینان شهرک‌های شمالی احساس ناامنی کرده و هزاران نفر از آن‌ها خانه و کاشانه را ترک و به مرکز اسراییل مهاجرت کنند.

جنوب لبنان
نظامیان اسراییلی برای تلافی حملات حزب‌الله، اقدام به حملات توپخانه‌ای و بعدتر حملات هوایی برای هدف قرار دادن فرماندهان حزب‌الله، ازجمله سیدحسن نصرالله کردند. آن‌ها طی چند ماه عملیات، تنی چند از فرماندهان حزب‌الله، مشاوران و معاونان سیدحسن را به شهادت رساندند. اما سید مانند کوهی باصلابت مقابل همه شرایط ایستادگی کرد و عرصه را بر نظامیان اسراییلی تنگ‌تر کرد.

بیروت
سیدحسن نصرالله پس‌از عمری مجاهدت در ۲۷سپتامبر۲۰۲۴ (۶مهر۱۴۰۳) در منطقه ضاحیه بیروت، پایتخت لبنان براثر بمباران جنگنده بمب‌افکن‌های اسراییلی به شهادت رسید.


نویسنده: حسین علوی