۰۲۱-۷۷۹۸۲۸۰۸
info@jannatefakkeh.com

مدیر باید مجاهد باشد

مدیر باید مجاهد باشد

مدیر باید مجاهد باشد

جزئیات

نگاهی اجمالی به اصول و مؤلفه‌های مدیریت جهادی

30 خرداد 1403
مدیریت جهادی از جمله مفاهیمی است که بهواسطه ضرورتهای انقلاب اسلامی شکل گرفت و آثار و برکات فراوانی را در سالهای بعداز پیروزی انقلاب نصیب کشور کرد. امروزه، با گستردهشدن عرصه دشمنی استکبار از یک سو و جهتگیری رو به پیشرفت جمهوری اسلامی ایران از سوی دیگر، لزوم بهره گرفتن از الگوهای مدیریت جهادی بیشازپیش احساس میشود. نیازی که رهبر معظم انقلاب بارها و بهمناسبتهای مختلف به آن اشاره کردهاند. بهعنوان مثال در مراسم تنفیذ حکم ریاستجمهوری رئیسجمهور شهیدمان فرمودند «امروز میهن عزیزمان، تشنه خدمت و آماده حرکت جهشی در همه عرصهها، و نیازمند مدیریتی باکفایت و جهادی و دانا و شجاع است که بتواند توانمندیهای آشکار و نهفته ملت، بهویژه جوانان را که بسیار فراتر از مشکلات است، بسیج کرده و به میدان کار و تلاش سازنده آورَد؛ موانع را از سر راه تولید بردارد؛ سیاست تقویت پول ملی را بِجِد دنبال کند، و قشرهای متوسط و پایین جامعه را که سنگینیِ مشکلات اقتصادی بر دوش آنها است، توانمند سازد؛ مدیریتی که با مشی فرهنگی خردمندانه، مسیر اعتلای مادی و معنوی ملت ایران را هموار کرده، حرکت کشور به سمت جایگاه شایستهاش را شتاب بخشد.» ایشان در جای دیگر فرمودند «با حرکت عادی نمیشود پیش رفت. با حرکت عادی و بیحساسیت نمیشود کارهای بزرگ را انجام داد. یک همت جهادی لازم است. تحرک جهادی و مدیریت جهادی برای این کارها لازم است. باید حرکتی که میشود، هم علمی باشد، هم پرقدرت باشد، هم بابرنامه باشد و هم مجاهدانه باشد.»
قدم اول در بهره مندی از مدیریت جهادی و آثار و برکات آن شناخت ماهیت، اصول و ابعاد مختلف این نظام مدیریتی است.

الف: ماهیت مدیریت جهادی
مدیریت جهادی با سایر نظامهای مدیریت یک تفاوت کلی دارد؛ این که مدیریت جهادی و مبانی فکری ریشه در هنجارها و ارزشهای دین اسلام دارد یا بهکلام سادهتر بر پایه مدیریت اسلامی شکل گرفته و به اجرا در میآید. بنابراین نمیتوان و نباید مدیریت جهادی را در مقابل سایر سازمانهای مدیریتی قرار داد. بهعنوان مثال کسب سود در تمام نظامهای مدیریتی دارای اهمیت است. در نظامهای غیر جهادی کسب بیشترین سود هدف اصلی است اما در مدیریت جهادی کسب سود هدف نیست بلکه وسیلهای برای رسیدن به اهداف دیگر است.

ب: اصول مدیریت جهادی
اصل بهمعنای ریشه، بنیاد، نژاد، گوهر، بن، پی، قاعده و قانون است. برخی از اصول مدیریت جهادی که بر پایه بررسی آیات قرآن، روایات معصومین، نظرات امام خمینی(ره) و رهبر معظم انقلاب استخراج شدهاند عبارتند از اصل پاسخگویی، تقوا و اخلاص، عدالتگرایی، رفق و محبت، توجه ویژه به محرومین، تقدم خودسازی، آمادگی مستمر با حس مبارزه، وحدت کلمه، شایسته سالاری، انطباق ایمان و عمل، سختکوشی و تلاش مضاعف، فرهنگ مشارکت، توجه به کار جمعی، تندی با دشمنان و مهرورزی با مؤمنان، عدم پذیرش سلطه بیگانگان، اعتمادبهنفس، دوری از سستی وتنبلی، عزم و اداره جدی و آرمانگرایی.

نکته: بنابراین میتوان گفت که فرهنگ مدیریت جهادی با مصرفگرایی، اشرافیگری و شیوههای تکنوکراتی که مولود فرهنگ سرمایهداری است تناقض دارد. چرا که تفکر سرمایهداری جامعه را به سمت مصرفگرایی و انحراف از مسیر آرمانهای انقلاب و عدالت سوق می دهد.

ج: مؤلفههای مدیریت جهادی
مهمترین ابعاد و مؤلفههای مدیریت جهادی عبارت هستند از بعد ساختاری، بعد رفتاری و بعد زمینهای


بعد ساختاری
دارای مؤلفههایی مانند: مدیریت برای خدا، مدیریت ولایتی، انعطافپذیری ساختار، تشکیلات مناسب با شرایط

بعد رفتاری
دارای مؤلفههایی نظیر خودباری، پرکاری، تحولآفرینی، پویایی، سختکوشی، سرعت عمل در کار

بعد زمینهای
دارای مؤلفههایی نظیر مشارکتپذیری، قناعت، نهادینه کردن اخلاق و ارزشهای دینی در محیط کار و اهمیت دادن به بیتالمال

بهترین نمونههای مدیریت جهادی
در سالهای بعداز پیروزی انقلاب مدیران زیادی در عرصههای مختلف توانستهاند با تأسی به این اصول و پایبندی به این ارزشها، زیبایی و حلاوت نظام مدیریتی متفاوتی را ترسیم کنند. نظامی که الف تا یای آن مبتنی برمجاهدت برای خدمت باشد. جوانان زیادی در عرصه دفاع مقدس، تولید علوم نوین، فعالیتهای دانشبنیان، صنایع موشکی، انرژی هستهای، پزشکی و.... خوش درخشیدند و ثمره جهاد و مدیریت و فعالیت جهادیشان ایران اسلامی را نامدار کرد.
در بین هزاران اسمی که خواندن این مقاله به ذهن شما متبادر میکند، در آستانه چهل و سومین سالروز شهادت شهید آیتالله سیدمحمد حسینی بهشتی و اربعین شهادت آیتالله سیدابراهیم رئیسی نام میبریم که مقام معظم رهبری صریح، واضح و روشن از شیوه مدیریت جهادی آنان تمجید و آن را تأیید کردهاند. ایشان هفتم تیر ۱۳۸۳ در دیدار مسئولان قضایی کشور درباره شهید بهشتی اینگونه گفتند «شهید بهشتی حقیقتاً مثل سنگ آسیای گرانی بود که با گردش خود، ده‌‌ها کار انجام میداد؛ تولید انرژی میکرد، کار راه میانداخت، پیش میرفت و فکر تولید میکرد. وقتی کسی مثل این شخصیت را که در مدیریت، در اجرا، در اقدام، در فکر، در مبانی فقهی و فلسفی، در تجربه و جهان‌‌دیدگی و روشنفکری و وسعت نظر در آن پایه و رتبه بود، از دل مدیریت نظامی نوپا بیرون بکشند و آن را از بین ببرند، باید نظام فلج میشد؛ اما نظام نهتنها با رفتن بهشتی و با رفتن شخصیتهای برجسته دیگری که چه با او، چه قبل از او و چه بعد از او به شهادت رسیدند، فلج و زمینگیر نشد؛ بلکه هرکدام از این شهادتها مثل خون تازهای در رگ کالبد زنده و پرطراوت این نظام جوان دوانده شد و سرحال‌‌تر، با نشاطتر و پرانگیزهترش کرد؛ این همان استحکام نظام است، که تا الآن هم همین طور است.
هفتم تیر ۱۴۰۰ نیز در دیدار مسئولان و رؤسای قوه قضاییه درباره شیوه مدیریتی شهید رئیسی گفتند «حرکت جناب آقای رئیسی در قوه قضاییه مصداق همانچیزی بود که ما همیشه تکرار میکنیم [یعنی] حرکت جهادی؛ حرکت جهادی، یعنی جدی، شبانهروزی، پرتلاش، پرانگیزه؛ یک حرکت این‌‌جوری بود، به حمدالله آثار خوبی هم داشت و مهمترین اثر این حرکت همین بود که امید مردم به قوه قضاییه را زنده کرد، احیا کرد، مردم را به قوه قضاییه خوشبین کرد.»

نویسنده:‌علی رهنما

مقاله ها مرتبط