روزشمار روابط ایران و آمریکا در عصر ریگان/ به مناسبت ۲۰ فروردین، سالروز قطع رابطه سیاسی ایران و آمریکا
20فروردین1401
در مسیر تاریخ پنج هزار ساله ایران زمین، کشورها و ممالک زیادی تأثیرگذار بودهاند که هم تأثیرات منفی داشتهاند و هم تأثیرات مثبت. این کشورها یا همسایه بودند و جنگ و صلحشان از جنس همسایگی و همجواری بود یا مملکتی در دوردست بودند و دورادور دستی بر آتش جنگ یا آرامش صلح داشتند. در این مسیر برخی کشورها بیش از بقیه ممالک در مناسباتشان سعی در تأثیرگذاری بر خاک، فرهنگ، اقتصاد و ساختار جامعه ایرانیان داشتهاند. حال یا خود ذوب شدهاند در فرهنگ غنی ایران زمین و وامها دادهاند و وامها گرفتهاند و یا توفیقی موقت به دست آوردهاند و رسم همجواری را با چپاول به سرانجام رساندهاند. رومیها، یونانیها، اعراب، مغولان، ترکها، روسها، پرتغالیها، انگلیسیها و در نهایت آمریکاییها کشورهایی بودهاند که در مسیر تاریخ این مرز و بوم بیش از دیگران تأثیرگذار بودهاند. ایالات متحده آمریکا کشوری با کمتر از پنج قرن قدمت بیش از ۱۵۰ سال است که با ایرانیان دارای مناسباتی است که در این مناسبات گاه تأثیر گذاشته و گاه تأثیر پذیرفته، گاه پا پیش گذاشته و گاه پا پس کشیده است. آنچه پیشکش خواهیم کرد کنکاشی در ماوقع بین واشنگتن و تهران است و نیز گفتوگوهای رسمی و غیررسمی ایرانیان و آمریکاییان. در شمارههای پیشین، آنچه بین ما و ساکنان اتازونی در عصر قاجار و پهلوی و نیز دوره جمهوری اسلامی تا اشغال سفارت آمریکا گذشت را برایتان آوردیم سپس روابط ایران و آمریکا به تفکیک رؤسای جمهور بعد از انقلاب به صورت روزشمار پیشکش شد. از این شماره آنچه در عصر رونالد ریگان رئیسجمهور جمهوریخواه آمریکا بر روابط این دو کشور گذشت را به شما تقدیم خواهیم کرد.
۱۴ آبان ۵۹ پیروزی رونالد ریگان در انتخابات ریاستجمهوری آمریکا.
۱۵ آبان محمدعلی رجایی نخستوزیر: ما کشور مستقلی هستیم و برای ما کارتر یا ریگان هیچ فرقی ندارد.
۱۶ آبان امام خمینی در جمع مسلمانان پاکستان: ممالک اسلامی باید مستشاران آمریکا را بیرون کنند. این سکوت مرگبار چیست که در مسلمین است؟ چه شده است دولتها را؟ تا کی باید یک گروهبان آمریکایی بر ارتش کشور اسلامی حکومت کند؟ ما آنها را بیرون کردیم. شما هم بیرون کنید. سایر ممالک اسلامی هم بیرون کنند.
۲۰ آبان علیاکبر هاشمی رفسنجانی رئیس مجلس شورای اسلامی: اگر آمریکاییها خواستههای ما را عملی نکنند، گروگانها را محاکمه خواهیم کرد.
۲۰ آبان آغاز مذاکره مقامات الجزایر و ایالات متحده آمریکا درباره گروگانهای آمریکایی. آمریکا تاکنون از چهار شرط ایران تنها شرط عدم مداخله در امور داخلی ایران را پذیرفته است.
۲۰ آبان صدور دستور مداخله مستقیم نظامی در منطقة خلیج فارس توسط رونالد ریگان.
۲۴ آبان محمدعلی رجایی نخستوزیر اعلام کرد: ایران جواب آمریکا را به شرایط پارلمان برای آزادی گروگانها از طریق دیپلماتهای الجزایری دریافت کرده است ولی ما نمیتوانیم بگوییم جواب چه خواهد بود تا هنگامی که به طور کامل نامه را مطالعه کرده و گزارش الجزایر را بشنویم.
۲۴ آبان هنری کیسینجر وزیر امور خارجه سابق آمریکا: آمریکا هرگز نباید در مورد گروگانگیری با ایران مذاکره میکرد. آمریکا نباید با تروریستها به مذاکره بپردازد. من از طرحهای پیشنهادی رونالد ریگان برای پایان دادن به این سرشکستگی و اهانت ملی پشتیبانی خواهم کرد.
۲۶ آبان وزارت امور خارجه آمریکا اعلام کرد: همه پیگیریهای قضایی علیه داراییهای ضبط شده ایران در ایالات متحده آمریکا به تعویق افتاد.
۲۸ آبان ابوالحسن بنیصدر در مراسم روز عاشورا: چه کسی باور میکرد که در عراق به نام مخالفت با سلطه امپریالیسم آمریکا کودتای نظامی شود و بعد عدهای به حکومت برسند و سرانجام کارشان به همپالگی با آمریکا برسد و امروز علیه ملت ایران توطئه کنند.
۲۸ آبان ادموند ماسکی وزیر امور خارجه آمریکا اعلام کرد که ایالات متحده همة چهار شرط ایران برای آزادی گروگانهایش را پذیرفته است.
۳۰ آبان هاشمیرفسنجانی رئیس مجلس شورای اسلامی در یک مصاحبه مطبوعاتی در الجزایر اعلام کرد: آمریکا با شرایط ما برای آزادی گروگانها موافقت کرده است، اما قبل از آزادی آنان واشنگتن باید همه شروط درخواستی ایران را به مورد اجرا بگذارد. اگر شرایط درخواستی همین امشب انجام پذیرد، گروگانها فردا آزاد خواهند شد.
اول آذر محمدعلی رجایی نخست وزیر: آنچه از آمریکا طلب داریم خواهیم گرفت.
اول آذر شرکتهای آمریکایی از جمهوری اسلامی ایران به دلیل لغو قراردادهای اقتصادی 5 میلیارد دلاری درخواست غرامت کردند.
۲ آذر ملاقات هاشمیرفسنجانی و معمر قذافی و مذاکره درباره گروگانهای آمریکایی.
۴ آذر رئیسجمهور در واکنش به تلاش آمریکا برای اعمال تحریمهای جدید علیه ایران گفت: ایران مستقل، راهی جز کار شبانهروزی ندارد.
۶ آذر هاشمیرفسنجانی در حضور خبرنگاران خارجی اعلام کرد که آمریکا تاکنون هیچ اقدامی برای آزادی گروگانها نکرده است و خود کاخ سفید است که باعث تداوم مسئله گروگانها شده.
۸ آذر شکست نیروی دریایی عراق از ایران در شرایطی که ناوهای بیشمار آمریکایی در خلیجفارس حضور داشتند.
۲۶ آذر دیدار محمدعلی رجایی نخستوزیر با امام خمینی و بررسی آخرین پیام آمریکاییها درباره گروگانها.
۳۰ آذر اعلام شروط ایران برای آزادی ۵۲ گروگان آمریکایی توسط دولت.
۳۰ آذر آمریکا رسماً از پذیرش استرداد اموال ایران امتناع کرد.
۳۰ آذر بهزاد نبوی سخنگوی دولت در کنفرانس مطبوعاتی: آمریکا در صدد اشغال جزایر سهگانه ایرانی در خلیج فارس است.
۶ دی برگزاری مراسم شب ژانویه در محل اقامت گروگانهای آمریکایی در تهران.
۱۰ دی رونالد ریگان رئیسجمهور آمریکا: ربایندگان شهروندان آمریکایی در تهران، یک مشت غیرمتمدن هستند. امیدوارم مشکل گروگانها بدون دخالت نظامی حل شود.
۱۰ دی خنثی شدن طرح حمله آمریکا به بندر نفتی خارک.
۱۵دی اولین عملیات پیروزمندانه نیروهای اسلام در جنگ با عراق در نواحی شمال کرخهکور.
۲۱ دی به دنبال پیروزیهای نیروهای ایرانی در جنگ با عراق، رادیو آمریکا از مجاهدین خلق خواست که تهران را به آشوب بکشند.
۲۶ دی اولتیماتوم ۴۸ ساعته ایالات متحده آمریکا برای عمل به شرایط چهارگانه.
۲۸ دی تحویل بخشی از داراییهای ایران به الجزایر از طریق بانک انگلیسی.
۳۰ دی آزادی گروگانهای آمریکایی پس از واریز بخشی از سپردههای ایران. هواپیمای گروگانها که توسط فانتومهای نیروی هوایی اسکورت میشد ساعت ۲۱:۵۸ دقیقه آسمان ایران را ترک کرد.
۵ بهمن رئیس کمیسیون امور خارجی سنای آمریکا: دولت ایران به دلیل بدرفتاری با ۵۲ گروگان آمریکایی سفارت، باید تنبیه شود.
۶ بهمن تقدیر سه گروگان آمریکایی سفارت آمریکا از دانشجویان ایرانی در شبکه سی.بی.اس آمریکا.
۷ بهمن محسن نوربخش معاون کل وزارت امور اقتصادی و دارایی درباره دلایل بازپرداخت بدهی ایران به ایالات متحده آمریکا گفت: ایران بابت وامهای دریافتی رژیم گذشته و بهره سنگین آن ۳/۶ میلیارد دلار به آمریکا بدهکار بود که ضمن قطع روابط پولی و مالی با آمریکا از زیر فشار پرداخت بهره ۲۲/۵ درصد وام نیز خارج شده است.
۷ بهمن هنری کیسینجر در جلسهای محرمانه در شهر طائف عربستان، از سران کشورهای عربی خواست که برای جلوگیری از قدرت گرفتن جمهوری اسلامی از طرح اغتشاش در نقاط سنینشین ایران حمایت کنند.
۸ بهمن محمدعلی رجایی نخستوزیر راجع به آزادی گروگانها گفت: دریافت بیشتر از آمریکا مقدور نبود مگر با عملکردهای سازشکارانه. وزارت امور خارجه آمریکا شهروندان آمریکایی را از مسافرت به ایران برحذر داشت و ایران را منطقه خطرناک توصیف کرد.
۹ بهمن الکساندر هیگ وزیر امور خارجه آمریکا اعلام کرد که پول تجهیزات نظامی به ایران برگردانده خواهد شد، اما هیچ سلاحی به ایران تحویل داده نمیشود.
۱۹ بهمن آلن سینتیا دوایر جاسوس زن آمریکایی از سوی دادگاه انقلاب به جرم تلاش برای آزاد کردن گروگانها به ۹ ماه حبس و سپس اخراج از ایران محکوم شد.
۹ اسفند ورود هیئت رسیدگی به جنگ سازمان ملل به تهران.