قرن بیستم، عملیات‌های نظامی زیادی را در خود داشت که بسیاری از آن‌ها در مسیر تاریخ جهان، تاثیرگذار بوده‌اند. از این عملیات‌ها می‌توان به استالین‌گراد، وردن، نورماندی، مسکو، گالی‌پولی، یوم‌کیپور و... اشاره‌کرد که به افول یا ظهور قدرت یا کشوری انجامیدند. این عملیات‌ها عناصری چون نوآوری در سخت‌افزار و به‌ کارگیری روش‌های منحصر به‌ فرد در غافل‌گیر کردن دشمن را با کم‌ترین امکانات ممکن داشتند ولی فرماندهان نظامی با تکیه بر آن‌ها مسیر تاریخ را عوض کردند. در جنگ خودمان نیز چند نبرد بودند که نقش بارزی، هم در تاریخ خودمان و هم در تاریخ جهان داشتند. از جمله این عملیات‌ها که اقتدار ایرانیان و نبوغ و خلاقیت‌شان را نشان داد و برگی زرین در تاریخ جنگ‌های آبی- خاکی باز کرد، عملیات خیبر بود. آن‌چه پیشکش می‌شود، گاه‌شمار این عملیات است.

۲ اسفند
نیروهای پیشرو برای انهدام کمین‌های دشمن وارد هور شده و تا حد ممکن در داخل آبراه‌ها پیشروی کردند.

۳اسفند، ساعت۲۰:۳۰
عملیات خیبر با رمز یارسول‌الله(ص) آغاز و به قرارگاه‌های نجف و کربلا ابلاغ شد.
- از محسن به کلیه فرماندهان قرارگاه‌های سپاه اسلام: بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم. لاحول‌ولاقوه‌الا‌بالله‌العلی‌العظیم. یارسول‌الله! یارسول‌الله! یارسول‌الله!

ساعت ۲۲
در مرحله اول عملیات، نیروهای قرارگاه نصر موفق شدند به سه راهی العزیز برسند.

۴ اسفند، ساعت ۲:۵۰
نیروهای قرارگاه حدید موفق شدند در محور القرنه به جاده العماره- بصره برسند.

ساعت ۳:۰۰
جزیره مجنون شمالی توسط نیروهای قرارگاه حنین تصرف شد.

ساعت ۳:۳۰
در جزایر، وضعیت عملیات مطابق برنامه پیش نرفت و قرارگاه‌های بدر و حنین نتوانستند جزایر جنوبی را به صورت کامل پاکسازی کنند. پاکسازی نشدن جزایر تا این ساعت، مانع از آن شد که بعد از تصرف جزایر، نیروهای گروه دوم بتوانند برای حمله، به سوی منطقه خشکی پشت طلاییه حرکت کنند.

ساعت ۳:۳۰
فرمانده هوانیروز ارتش شخصا اولین پرواز را در تاریکی شب به سمت جزیره شمالی انجام داد و در آن‌جا فرود آمد.

ساعت ۴:۰۰
دشمن تلاش اصلی خود را ابتدا روی پاکسازی حوالی جاده بصره- العماره و سپس روی طلاییه متمرکز کرد. تمرکز آتش دشمن در طلاییه که زمینی بسیار محدود را شامل می‌شد، فوق‌العاده بود. حجت‌الاسلام میثمی که در آن‌جا حاضر بود می‌گفت: هر کس در طلاییه ایستاد، اگر در کربلا هم بود می‌ایستاد.

ساعت ۴:۳۰
نیروهای قرارگاه فتح که شامل لشکرهای۳۱ عاشورا و ۲۷ محمد‌رسول‌الله(ص) بودند و می‌بایست پس از پاکسازی جزیره به آن محور ملحق می‌شدند، نتوانستند محور طلاییه- نشوه را باز کنند و خود را به پل طلاییه که روی کانال آب بود برسانند. از این‌رو الحاق در شب اول عملیات انجام نشد.

ساعت ۴:۳۰
دشمن با حضور سریع در منطقه که با اعلام آماده‌باش در مرکز استان العماره و انتقال یگان‌هایش همراه بود، با قوای زرهی و اجرای آتش، فشار زیادی بر این محور وارد می‌کرد.

ساعت ۵
عقب‌نشینی قرارگاه‌های نصر و حدید از جاده العماره به داخل جزیره شمالی به دلیل آتش سنگین دشمن و عدم پیشروی نیروهای محور زید. در این محور، قرارگاه کربلا هم موفقیتی به دست نیاورد.

ساعت ۶
یگان‌های عمل‌کننده در محور زید به عقب آمده و در خطِ قبل از عملیات مستقر شدند. این وضعیت مانع از آن شد که یگان‌های قرارگاه نجف بتوانند در محورهای القرنه و العزیز باقی بمانند زیرا امکان پشتیبانی آن‌ها وجود نداشت و راه زمینی نیز هم‌چنان مسدود بود.

۵ اسفند
جزایر، محور کنش و واکنش دو طرفِ درگیر بود. در این حال، به دلیل عدم ‌تثبیت مواضع به ‌دست ‌آمده در جزیره، مشکل پشتیبانی آتش و تجهیزات و تامین نیروی انسانی، در مورد سرنوشت جزیره به‌شدت احساس خطر می‌شد. اوضاع، نامناسب و بسیار سخت بود. در حالی که فرماندهان امید زیادی به عملیات بسته بودند، تمام دستاوردها در حال زوال بود. طوری که محسن رضایی فرمانده کل سپاه به یکی از روحانیون حاضر در قرارگاه گفت: در طول جنگ، ما این‌جور ذوب نشدیم.

۶ اسفند
شهادت حمید باکری قائم مقام فرماندهی لشکر‌31 عاشورا در جزیره مجنون
اوضاع نابسامان جبهه موجب تزلزل عمومی نیروها شده بود و حفظ جزایر نیز در هاله‌ای از ابهام و تردید قرار داشت.

۷ اسفند، ساعت ۱۴:۰۰
استفاده عراق از ۶۰ بمب شیمیایی ۱۳۰ کیلویی

۸ اسفند، ساعت ۱۱:۰۰
عراقی‌ها ۷۰ بمب شیمیایی پرتاب کردند تا رزمندگان را از حضور در جزایر منصرف کنند.

ساعت ۱۲:۰۰
پس از آن که اخبار اوضاع جبهه به تهران گزارش شد، امام خمینی(ره) برای پس گرفتن نشوه به هر قیمتی فرمان داد.
هاشمی رفسنجانی، فرمانده جنگ به منطقه آمد و به‌سرعت خود را به سنگر فرماندهی سپاه رساند. وی به برادر محسن رضایی گفت: ما اعلام کردیم که هر کس و هر یگان هرچه در چنته دارد بیاورد میدان. برادر رضایی نیز پاسخ داد: ما هم گفته‌ایم که افراد تا حد فرمانده لشکر باید بجنگند حتی اگر سازمان رزم سپاه مختل شود.

ساعت ۱۷:۰۰
به دلیل مقاومت رزمندگان اسلام، تلفات عراقی‌ها تاکنون به ۱۱ هزار و ۵۰۰ نفر رسیده.

۹ اسفند
پس از نشست فرماندهان عملیات با آقای هاشمی برای خارج شدن از بن‌بست، حمله مجدد از محور طلاییه تشخیص داده شد تا شاید با باز شدن راه زمینی، گره عملیات گشوده شود.
سپاه تصمیم گرفت بار دیگر تمام توان خود را برای باز کردن محور طلاییه به کار گیرد.

۱۰ اسفند
حمله مورد نظر آغاز شد، اما عبور از زمین‌های آب‌گرفته، مانع بزرگی بود.

ساعت ۱:۰۰
دو تن از فرماندهان لشکر۲۷ محمدرسول‌الله(ص) به قرارگاه آمدند و وضع زمین را که بر اثر آب‌اندازی دشمن، باتلاقی و عبور از آن مشکل شده بود به آقای هاشمی گزارش کردند. ایشان با ناراحتی در پاسخ به آن‌ها گفت: این امر امام است که شما در هر شرایطی باید بروید جلو. اگر ما نتوانیم این هشت کیلومتر را جلو برویم، دیگر نمی‌توانیم بجنگیم. الان صدام آن تبلیغات را به ‌پا کرده، صد هزار نیرو پشت سر شما معطل مانده و آبروی جمهوری اسلامی در خطر است.

ساعت ۲:۰۰
حسین خرازی فرمانده لشکر14 امام حسین(ع) نیروهایش را جمع کرد و گفت: امشب شب عاشورا است. نماینده امام دستور داده در طلاییه عمل کنیم. ما با تمام توانِ لشکر به دشمن خواهیم زد. هر کس می‌تواند بماند و هر کس نمی‌تواند، آزاد است که برود.

ساعت ۳:۰۰
نبرد سخت نیروهای لشکر۱۴ با عراقی‌ها در طلاییه

ساعت ۶:۰۰
با وجود تلاش فراوان یگان‌های سپاه و پیشرفت شش کیلومتری، به دلیل باتلاقی بودن زمین، مقاومت نیروهای عراقی و آتش بسیار شدید آن‌ها، باز هم حمله نیروهای خودی در محور طلاییه ناکام ماند.
بر اثر پاتک شدید دشمن، حسین خرازی دست راست خود را از دست داد.

ساعت ۱۰:۰۰
با توافق پیشروی در محور طلاییه، قرارگاه نجف تلاش خود را بر حفظ جزایر متمرکز کرد. کاری دشوار که بهای سنگینی برای آن باید می‌پرداخت.

ساعت ۱۲:۰۰
پاتک سنگین عراق برای بیرون کردن ایرانیان از جزایر. ارتش عراق پس از آن که توانست رزمندگان اسلام را از محورهای العزیز، القرنه و طلاییه وادار به عقب‌نشینی کند، بیرون ‌راندن نیروهای مستقر در جزایر را نیز محتمل می‌دانست. به ویژه آن که از لحاظ عقبه، آتش، دفاع ضدهوایی، زرهی و ضد زره و ده‌ها عامل دیگر، بر نیروهای خودی برتری داشت.

ساعت ۲۱:۰۰
تک قرارگاه کربلا علیه نیروهای عراقی و عدم موفقیت در عبور از کانال دوم به دلیل مقاومت دشمن

۱۳ اسفند، ساعت ۱۲:۰۰
ناکامی عراق در ۷۲ساعت پاتک علیه رزمندگان اسلام
جزایر مجنون فتح شد.

۱۴ اسفند، ساعت ۱۴:۰۰
مسئولان بیت امام به قرارگاه اطلاع دادند که فرمانده سپاه تهران بازگردد. صدور پیام امام خمینی به رزمندگان اسلام: جزیره باید حفظ شود، هرطور که شده.

ساعت ۲۲
سپاه این‌بار هر آن‌چه را که در اختیار داشت، از فرماندهان تا باقیمانده یگان‌ها وارد صحنه کرد. روحیه و استقامت و نیز توان سپاه دوچندان شد و همه حفظ هدفی را که امام تعیین‌کرده ‌بود را به بهای خون و جان خود در دستور کار قرار دادند.
فرمانده سپاه گفت: از جزیره بیرون نمی‌رویم حتی اگر سازمان سپاه از بین برود. برادر شمخانی قائم‌مقام فرمانده کل سپاه نیز به فرماندهان لشکرهای۲۷ محمدرسول‌الله(ص) و ۳۱عاشورا گفت: بروید جزایر را حفظ کنید. این دستور امام است و من خودم می‌آیم آرپی‌جی می‌زنم. به هر حال احتمال پاتک به جزایر زیاد است.
محمد باقری، غلامعلی رشید و حسن دانایی به جزیره رفتند. مرخصی بسیجی‌ها لغو شد و به‌طور کلی، تمام فرماندهان سپاه به جز محسن رضایی و در برخی مواقع شمخانی، به داخل جزیره رفتند تا با هم‌فکری یکدیگر راه‌های حفظ جزایر را مشخص کنند.

۱۶ اسفند، ساعت ۴:۳۰
عراق با اجرای آتش سنگین، بمباران وسیع هوایی و استفاده از بالگرد، تانک و نیروهای پیاده، پاتک سنگینی را به جزایر مجنون آغاز کرد.

ساعت ۱۲:۰۰
بیت امام که مرتب اوضاع جبهه را پیگیری می‌کرد، با آگاهی از شروع پاتک عراق به جزایر، با قرارگاه تماس گرفته و حجت‌الاسلام حاج احمدآقا خمینی از فرمانده سپاه وضعیت را جویا شد. محسن رضایی پاسخ داد: از لحاظ مهمات خیلی در مضیقه هستیم. الحمدلله وضع خوب است ولی عراق با تمام قوا حمله می‌کند.

ساعت ۲۰:۰۰
پاتک عراق بدون نتیجه پایان یافت.

۱۷ اسفند، ۷:۰۰
عراق، حمله دیگری را آغاز کرد. این حمله با استفادۀ بیش‌تر از تجهیزات و تسلیحات، شدیدتر و وسیع‌تر بود.

ساعت ۹:۰۰
وضع جبهه خودی بسیار حاد و مهم‌ترین مسئله، کمبود نیرو و مهمات بود. در حالی که به مهمات نیاز بسیاری بود، سرهنگ موسوی‌قویدل، یکی از فرماندهان ارتش اعلام کرد: در کل،۱۳۰۰عدد گلوله ۱۳۰ میلی‌متری در اختیار داریم.
برادر غلامعلی رشید از داخل جزیره پیام داد که اگر نیروهای حاج‌همت نرسند، احتمال سقوط خط این لشکر زیاد است.

ساعت ۱۱:۰۰
عراقی‌ها نیز دست به جنگ روانی زده و به نیروهای ایرانی اعلام کردند اگر جزایر را خالی نکنند، آن‌جا را به موشک بسته و به‌شدت بمباران می‌کنند.

۱۸ اسفند، ساعت ۸:۰۰
استفاده عراق از سلاح شیمیایی علیه رزمندگان اسلام

ساعت ۱۰:۰۰
دفتر امام به‌طور مستمر در تماس با قرارگاه، تحولات جنگ را پیگیری می‌کرد.

ساعت ۱۴:۰۰
عراق حمله شدیدتری را آغاز کرد و سپاه و بسیج با همه وجود، پایداری و استقامت کرده و مانع از پیشروی دشمن شدند. وضعیت، بسیار سخت و امکانات بسیار محدود بود.
شهادت حاج‌ابراهیم همت فرمانده لشکر۲۷ محمدرسول‌الله(ص) و معاونش اکبر زجاجی در محل تقاطع جاده‌های جزایر مجنون شمالی و جنوبی
غلامعلی رشید از جزیره به قرارگاه آمد و اوضاع را چنین توصیف کرد: وضع خط خراب است. دشمن در محور تیپ سیدالشهدا رخنه کرده و هر شب دارد پیش می‌آید. عراق دایم نیرو می‌آورد و شدت عمل به خرج می‌دهد. نیروهای ما در خط خسته شده‌اند. آتش دشمن به‌شدت زیاد است. جاده، آب، غذا و نیرو کم است. پلیت و الوار برای ساختن سنگر نیست و لودر و بولدوزر برای احداث خاکریز وجود ندارد. نیروها در خط، آرپی‌جی و کلاشینکف دارند و از ادوات استفاده می‌کنند. از شدت حملۀ دشمن، بچه‌ها دیگر قادر نیستند فکر کنند. این جزیره طلسم شده و ما هر کاری می‌کنیم با مشکل مواجه می‌شویم.
آقای انصاری از بیت امام در تماس با قرارگاه، وضعیت را جویا شد. حجت‌الاسلام محلاتی نماینده امام در سپاه به وی گفت: به امام بگویید، شب جمعه است، دعا بفرمایند.

۱۹ اسفند، ساعت ۷:۰۰
شهادت مرتضی یاغچیان و حمید باکری
ارتش عراق، باز حملات خود را از سر گرفت. اما این‌بار هم رزمندگان اسلام با گوشت و پوست و خون خود، قوای ارتش بعثی را متوقف کردند.
حمله ۷۲ ساعته ارتش عراق ناکام ماند. دشمن که در مقابل خود مقاومتی دور از تصور و پیش‌بینی را مشاهده می‌کرد، به مرور و با تحمل تلفات و ضایعات فراوان دریافت که ادامه تک، غیر از به مسلخ ‌بردن نیروهایش، نتیجه‌ دیگری ندارد. لذا از پس‌گرفتن جزایر مجنون منصرف شد و شروع به تحکیم مواضعش کرد.

۲۰ اسفند
پیروزی رزمندگان اسلام در عملیات خیبر. تصرف ۱۰۰۰ کیلومتر مربع از هور و ۱۴۰ کیلومتر مربع از جزایر شمالی و جنوبی