۰۲۱-۷۷۹۸۲۸۰۸
info@jannatefakkeh.com

یک عملیات موفق

یک عملیات موفق

یک عملیات موفق

جزئیات

درباره عملیات شهید چمران/ به مناسبت ۳۱ خرداد سالروز شهادت شهید چمران

31 خرداد 1399
طرح یک عملیات نیمه‌گسترده در منطقه عمومی غرب طراّح و جنوب ساچت از آن‌جا کلید خورد که دشمن در شمال منطقه کرخه‌کور منطقه‌ای به عرض شش هفت کیلومتر و عمق هفت هشت کیلومتر را به اشغال خود درآورده بود. منطقه‌ای که از طریق آن، هم جاده سوسنگرد-حمیدیه را تهدید می‌کرد و هم مانع دسترسی ما به رودخانه کرخه‌کور می‌شد. دو جناح غربی و شرقی‌ این جبهه دچار آب‌گرفتگی بود و شرایط پدافندی خوبی برای عراق ایجاد کرده بود.
بعد از بررسی‌های دقیق مشخص شد که از دست رفتن امتیاز تسلط همه‌جانبه عراق به کرخه‌کور مطمئنا موقعیت دشمن در منطقه اهواز را هم متزلزل خواهد کرد. این شد که طرح عملیاتی که بعدها به نام  «شهید چمران» نام‌گذاری شد در دستور کار فرماندهان سپاه قرار گرفت. عراق که بر اهمیت دو منطقه تحت تسلطش اشراف کامل داشت با وجود آب‌گرفتگی دو جناح غربی و شرقی‌، با احداث یک خاکریز نیم‌دایره‌ای عمود بر کرخه‌کور، ایجاد میادین مین گسترده ضد نفر، ضد تانک و ضد خودرو و استفاده از سه ردیف سیم‌خاردار در فاصله ۲۰ الی ۵۰ متری خاکریزش، یک جبهه مستحکم ایجاد کرده بود که نفوذ به آن سخت به چشم می‌آمد.
در طراحی اولیۀ عملیات شهید چمران، ابتدا خاکریزی در فاصله ۱۵۰۰ متری خاکریز دشمن احداث شد، اما بعد از مدتی تصمیم گرفته شد برای تسلط بیش‌تر بر مواضع دشمن در منطقه، با همت شبانه‌روزی نیروهای رزمنده کانال‌هایی با فاصله ۳۰۰ تا ۸۰۰ متر از هم احداث شود. کانال‌هایی که طول بعضی از آن‌ها به ۴۰۰ متر می‌رسید. عملیات‌های شناسایی‌ها نیز با نفوذ در عمق مواضع دشمن ادامه داشت. حتی یکی از نیروهای شناسایی با ورود به خاکریز عراقی‌ها یک نارنجک و دو پاکت سیگار یکی از سربازان دشمن را با خود آورده بود.
در کنار آماده‌سازی مقدمات عملیات، پاک‌سازی میادین مین و ایجاد معبر برای عبور نیروها در شبِ عملیات به صورت گسترده در طول شب انجام می‌شد. با انجام اقدامات مذکور و آماده شدن بستر مناسب، عملیات در ساعت چهار و ۱۵ دقیقه صبح روز پنجم مرداد سال ۱۳۶۰ با هماهنگی و همراهی نیروهای ارتش و سپاه از محور ساچت، نیروهای ستاد جنگ‌های نامنظم و ارتش از محور طراّح و پشتیبانی نیرو‌ی زرهی تیپ ۳ لشکر ۱۶ و با اجرای آتش تهیه توسط توپخانه ارتش آغاز شد.
رزمندگان اسلام در ساعت چهار و ۵۰ دقیقه، با رسیدن به خاکریز اصلی دشمن و باز کردن سیم‌خاردارها بعد از یک درگیری کوتاه و صرف ۱۰ دقیقه زمان، خاکریز اول را تصرف کردند. خاکریز دوم نیز که در فاصله ۴۰۰ متری خاکریز اول قرار داشت، با رشادت رزمندگان اسلام سقوط کرد. با پیشروی اولیه نیروهای خودی، به تدریج ادوات ضد تانک مانند موشک تاو و توپ ۱۰۶ میلی‌متری وارد منطقه شدند و واحدهای زرهی توانستند در پشت خط مقدم دشمن موضع بگیرند.
رزمندگان اسلام بعد از پیشروی در عمق سه کیلومتری مواضع دشمن در ساعت شش و نیم به کرخه‌کور رسیدند و حتی توانستند در منطقه حمودی فردوس بر قسمت جنوبی رودخانه هم مسلط شوند. تا بعد از ظهر درگیریِ نه چندان گسترده‌ای بین ما و دشمن در جریان بود، اما حوالی عصر ده دستگاه تانک عراقی از جنوب پل حمودی فردوس اقدام به پاتک کردند که با واکنش به‌موقع و شجاعانه نیروهای خودی، چهار دستگاه از آن‌ها منهدم و بقیه مجبور به فرار شدند. عملیات شهید چمران یا همان پنجِ پنج، گرچه عملیات چندان گسترده‌ و پیچیده‌ای نبود، اما با آزادسازی منطقه کرخه‌کور، دست عراق از تسلط همه‌جانبه بر اهواز کوتاه شد. این عملیات به هوای تاریخش، بین بچه‌های جنگ به پنجِ پنج معروف بود.
 
عوامل موثر در پیروزی عملیات شهید چمران
این عوامل عبارتند از:
- وجود اطلاعات دقیق و کامل از شرایط دشمن
- ایجاد بستر مناسب برای انجام عملیات مثل احداث خاکریز، کندن کانال و پاک‌سازی میادین مین
- هماهنگی نیروهای عمل‌کننده در عملیات
- آتش کافی و تلاش بی‌دریغ برادران ارتش در واحد توپخانه
- استفاده از خودروهای سبک برای حمل مهمات و تعیین افراد مشخص برای رساندن مهمات به خط و تخلیه مجروحان و اسرا.
- ایمان، رشادت و جسارت رزمندگان اسلام

نویسنده: مصطفی عیدی - سیدصباح موسوی

مقاله ها مرتبط