۰۲۱-۷۷۹۸۲۸۰۸
info@jannatefakkeh.com

عملیات منظم

عملیات منظم

عملیات منظم

جزئیات

شرح عملیات بیت‌المقدس۳ در منطقه سلیمانیه عراق/ به مناسبت ۲۴ اسفند، سالروز عملیات بیت‌المقدس۳

24 اسفند 1399
در آخرین روزهای زمستان سال ۱۳۶۶، فرماندهان‌ نيروی‌‌زمينی‌ سپاه‌‌ تصمیم گرفتند عملیات دیگری در راستای عملیات بیت‌المقدس۲ که دو ماه پیش انجام شده بود به انجام برسانند. نیروهای ایران طی عملیات بیت‌المقدس۲ توانسته بودند ارتفاعات آمدین، ویولان، گوجار، قمیش، تپه‌سوزنی و گرده شیلان را در داخل خاک عراق تصرف کنند و در آن مستقر شوند. به دنبال استقرار یگان‌های ارتش عراق بر روی ارتفاعات شاخ‌گوجار که مشرف‌ به مواضع تصرف شده ایران در ارتفاعات قمیش و شاخ‌بالوسه بود این احتمال وجود داشت که با مساعد شدن شرایط جوی، ارتش عراق به مواضع ایران حمله کند و آن را به تصرف درآورد. این موضوع، فرماندهان‌ را بر آن‌ داشت‌ تا پيش‌ از فصل‌ گرما و حضور پرتعداد نیروهای‌ دشمن‌ در منطقه، تكلیف‌ این دو ارتفاع‌ مهم‌ و بلند را در شمال‌ شرقی‌ سلیمانیه روشن‌ سازند.
رزمندگان برای تصرف ارتفاع گوجار ابتدا باید ارتفاع الاغلو را تصرف می‌کردند. تصرف این ارتفاع وابسته به تامین ارتفاع دولبشک بود. به دلیل محدود شدن عملیات به تصرف گوجار، مشکلاتی در طرح‌ریزی عملیات به وجود آمد که منجر به ارایه طرح‌ها و پیشنهادهای متفاوتی شد. فرمانده کل سپاه با توجه به محدودیت نیرو و امکانات و مهم‌تر از همه ضرورت تسریع در انجام عملیات، تصرف گوجار را به ‌عنوان هدف قرارگاه نجف در عملیات بیت‌المقدس۳ مورد تاکید قرار داد و لشکر۵ نصر را مامور کرد تا یال یکِ گوجار را از گرده هلکان تا پایین صخره‌ای تصرف و تامین کند و لشکر۳۱ عاشورا، تیپ۳۵ امام حسن(ع) و تیپ۱۲ قائم(عج) در تصرف این ارتفاع به آن‌ها کمک برسانند. یک گروه از هوانیروز شامل یک بالگرد۲۰۶، چهار بالگرد۲۱۴ و یک بالگرد کبرا نیز آن‌ها را پشتیبانی کند.
قرار شد، نیروها ساعت یک بامداد ۲۳ اسفند سال ۶۶ عملیات را آغاز کنند. آن‌ها حوالی غروب از دشت هرمدان به سوی نقاط رهایی حرکت کردند. نیروها در کلیه محورها آمادگی خود را برای اجرای عملیات اعلام کردند و در ساعت یک بامداد، عملیات با رمز مبارک «یا موسی‌بن‌جعفر(ع)» آغاز شد. با شروع عملیات وضعیت جوی نیز تغییر کرد و تدریجا بارش برف آغاز شد. مه غلیظ منطقه را پوشانده بود و مانع از دید دشمن می‌شد ولی حرکت رزمندگان به سمت قله گوجار هم مشکل شده بود. طوری که نیروهای تیپ۱۲ قائم(عج) مسیرشان را گم کردند.
با وجود‌ این سختی‌ها، رزمندگان نیروی‌زمینی سپاه تحت امر قرارگاه نجف با حمایت موثر هوانیروز، از محور شمال به سمت جنوب و در عمق ۶۵ کیلومتری خاک عراق به نیروهای دشمن هجوم بردند. نیروهای لشکر۳۱ هم با دشمن درگیر شدند. نیروهای لشکر۵ و تیپ۳۵ هم‌چنان دچار مشکل بودند و به‌رغم گذشت نیم ساعت از آغاز عملیات، هنوز با دشمن درگیر نشده بودند. در ساعت سه و ۱۰ دقیقه بامداد نیروهای لشکر۳۱ اعلام کردند که ماموریت خود را به‌طور کامل انجام داده‌اند. نزدیک صبح، لشکر۵ پس از درگیری با دشمن اعلام کرد که هدف خود را با تصرف هلکان تامین کرده و درگیری روی صخره‌‌ای ادامه دارد. تیپ۱۲ قائم که مسیر خود را گم ‌کرده بود، پس از روشن شدن هوا قله گوجار را تصرف و تامین کرد. نیروهای دشمن در سنگرهای روی گوجار همگی یخ ‌زده بودند و تصرف و پاک‌سازی آن سنگرها به سهولت انجام گرفت، اما تصرف گرده هلکان دچار مشکل شده بود. برای همین، فرماندهی عملیات، نیروهای ۱۲قائم(عج) را برای کمک به لشکر۵ نصر به آن‌جا فرستاد. در همین زمان اخبار به دست آمده از شنود دشمن در قرارگاه نجف حاکی از انتقال نیروهای کماندویی سپاه پنجم به منطقه و آمادگی آن‌ها برای پاتک بود.
با روشن شدن هوا یگان‌های مستقر روی گوجار شامل تیپ۳۵ و تیپ۱۲ درخواست بالگرد کردند تا مجروحان تخلیه شوند و تدارکات و مهمات برای آن‌ها ارسال شود ولی محدودیت در تعداد بالگرد و فقدان اسلینگ(حلقه ارتباطی بین بار و جرثقیل) برای جابه‌جایی مهمات و تدارکات، مانع از ارسال بالگرد شد.
باگذشت زمان، تلاش نیروها برای تصرف مجدد گرده هلکان و صخره‌ای متوقف‌ شد و دشمن نیز با توجه به خلا موجود بین تیپ۳۵ و لشکر۳۱ فشار خود را بر این محور متمرکز کرد. در چنین موقعیتی، تیپ۱۲ از یال یک گوجار به سمت یال دو پیشروی کرد.
در شب دوم عملیات، قرار شد نیروهای تیپ۳۵ با سرازیر شدن به ‌طرف چپ تا نزدیک گرده هلکان را تصرف و پاک‌سازی کنند، لشکر۵ نیز با استفاده از موقعیت تیپ۳۵، عملیات خود را از آخرین حد تصرف‌ شده به سمت چپ ادامه دهد و با گذشتن از گرده هلکان به سمت صخره‌ای، در پایین صخره‌ای با لشکر۳۱ الحاق کند. ساعت ۲۱ شب ۲۳ اسفند، شب دوم عملیات آغاز شد ولی موفقیتی به دست نیامد. تنها لشکر۵ نصر یکی از تپه‌های کوهان شتری نرسیده به گرده هلکان را به تصرف خود درآورد. هم‌زمان با آغاز عملیات در شب دوم، دشمن به گلوله‌باران شیمیایی در شیارهای دشت هرمدان که عقبه یگان‌ها بود اقدام کرد. این مسئله بر تعداد مجروحان و مشکلات انتقال آن‌ها افزود.
عملیات شب سوم در ساعت یک بامداد ۲۵ اسفند آغاز شد. لشکر۳۱ عاشورا اهداف خود در صخره‌ای را تصرف کرد. لشکر۵ گرده هلکان را تصرف و تامین کرد و تنها، راهکار زیرگرده هلکان هم‌چنان مسئله داشت. با الحاق نیروها در این منطقه در حدود ساعت سه و نیم بامداد، معضل موجود برطرف شد.
در این عملیات که در دو مرحله انجام شد، علاوه بر انهدام مقدار قابل ‌توجهی ادوات سنگین و نیمه‌سنگین دشمن، تعداد ۱۱۰۰ تن از آن‌ها کشته و زخمی و تعداد ۸۰ تن به اسارت نیروهای اسلام درآمدند. هم‌چنین علاوه بر ساقط کردن یک فروند هواپیما و انهدام یک تیپ پیاده دشمن، ارتفاعات و مناطق مورد نظر به دست رزمندگان اسلام افتاد.

نویسنده: لیلا صادقی
 
منابع
۱. صادقی، رضا، آذربایجان غربی در جنگ با ضدانقلاب و دفاع مقدس، مرکز اسناد و تحقیقات دفاع مقدس، تهران، ۱۳۹۱.

مقاله ها مرتبط