۰۲۱-۷۷۹۸۲۸۰۸
info@jannatefakkeh.com

اولین‌های عشق

اولین‌های عشق

اولین‌های عشق

جزئیات

به بهانه ۲۶ اردیبهشت، سالروز عملیات محدود حسین بن علی علیه‌السلام در میمک توسط سپاه پاسداران در سال ۱۳۶۱

26 اردیبهشت 1402
منطقة میمک با سابقه درگیری‌های مرزی از قبل از انقلاب مورد توجه دو کشور ايران و عراق بوده است. گه‌گاه به دلایل واهی از طرف دولت عراق این منطقه قبل از شروع رسمی جنگ مورد هجوم نظامی و جدی قرار گرفت كه به‌عنوان مهم‌ترين دليل مي‌توان به موقعيت خوب جغرافيايي ميمك اشاره كرد. این منطقه در غرب استان ایلام به صورت لوبیایی شکل و نزدیک مرز ایران و عراق قرارداشته و دید خوبی بر بخش وسیعی از خاک عراق دارد. این منطقه از نظر بافت دارای پستی بلندی های زیاد، پیچیده و صعب العبور است. تنگه بینا یکی از مهمترین بخش‌هاي این منطقه است، زیرا جاده مواصلاتی حلاله‌ـ‌گنجوان از این تنگه می‌گذرد. این تنگه بین ارتفاعات مهم چکر به طول 5 کیلومتر کشیده شده. سیف سعد (شمشیر پیروز) نام منطقة میمک در دولت عراق است که به خاطر اهمیت همین منطقه نام یکی از گردان‌هاي مستقل تانك عراق را سیف سعد گذاشتند. یکی از علت‌های واهی شروع جنگ از طرف دولت بعثی ادعاي حاکمیت بر این منطقه است .
اما اشغال میمک...
در تاريخ 19/6/1359 نظامیان عراقی در مقابل بخش شمالی و میانی استان ایلام صف آرایی و آرایش انبوه نظامی پيدا کردند. پاسگاهای مرزی حلاله و نی خزر جزء اولین مناطق اشغالی بود. ارتفاعات میمک نيز بعد از یک هفته مقاومت نیروهای خودی به همراه پاسگاهای حومه مهران و دهلران به اشغال نيروهاي بعثي درآمد.
بعد از این حمله وزیر دفاع صدام رسماً اعلام کرد: نیروهای مسلح عراق به مرزهای بین المللی رسیده‌اند و اختلافات ارضی خود را عملاً با ایران حل کرده‌اند!
با این عمل معبر وصولی صالح‌آباد ‌ـ‌ سرنی به طرف خط مرزی مورد تهدید جدي قرارگرفت و محور ایلام‌ـ‌صالح‌آباد و مهران ناامن شد و تنگه بیجار و بینا نیز هم .
استعداد نظامی عراق در این حمله یک تیپ پیاده بود در صورتی که نیروهای مقاومت ایرانی شامل یک گروهان مکانیزه و یک گروهان تانك بود که آن هم برای تقویت پاسگاه به صورت دسته یا گروه مستقر شده‌ بودند.
بعد از آگاهی از اشغال، لشکر 81 زرهی کرمانشاه مامور شد به هرنحو مقدور معابر وصولی از میمک به ایران به ویژه سرنی ـ صالح‌آباد را تامین کند. در کنار این لشکر زرهی قوای انقلابی متشکل از نیروهای عشایر، سپاه و بسيج به فرماندهي‌سپاه منطقة7 و تیم‌هايی از هوا نیروز ارتش بود که در مناطق مختلفی از جبهه مستقر شده بودند.
هدف این نیروها جلوگیری از پیش روی نیروهای دشمن از دشت لیک به طرف شرق و کامل کردن خطوط جنگی بود. اما قبل از حمله، تهاجم عمومی ارتش عراق در تاريخ 31/6/59 به خاک عزیز کشورمان آغاز شد
اولین ضد حمله سربازان ایرانی در میمک
اولین پاتک سربازان غیورایرانی در ساعت 5:50 صبح روز 2/7/59 در منطقه میمک آغاز شد. طبیعی بود که در آن شرایط شکست خود نمایی کند ولی آنها توانستند 52 اسیر گرفته و به دشمن تلفاتی وارد کنند. نکته قابل توجه در این پاتک، نشان دادن حضور خود در معابر نفوذی شرقی میمک و آمادگی برای دفاع از تهاجمات به دشمن بود.
درست 2 ماه بعد در تاریخ 15/9/59 ساعت 9 صبح رادیو اعلام کرد: "2 فروند هواپیمای عراقی از نوع میگ 21و 23 در منطقه میمک و در مسیر پرواز مشغول عملیات هستند" با انتشار این خبر، از نیروهای هوانیروز مستقر در میمک خواسته شد هر چه سریعتر خود را استتار کرده وتا اطلاع ثانویه موتور هلیکوپترها را خاموش نگه دارند، اما برای اجرای این دستور زماني باقی نمانده بود. زیرا هواپیماها بالای سر آنها در حال پرواز بودند. سرلشکر احمد کشوری در آن اوضاع به همراه کمک خلبان خود قصد داشتند تا با سرگرم کردن دشمن به ساير همرزمان خويش فرصت عمل بدهند اما اين اقدام و تصميم آن‌ها به‌شدت با مخالفت روبرو شد چون در‌اين ‌صورت شهادت آن‌ها قطعي بود. به هرحال آن‌ها تنها با استعداد 3 راکت و مقداری فشنگ مشغول دفاع شدند. آنها سعی می‌کردند هواپیماها را به سمت خود بکشند. در این میان بودند هواپیماهایی که در مقابل چشمشان سقوط می‌کردند. پس از طي لحظات سخت و سرشار از رشادت، نهايتاً توسط راکت یکی از هواپیماهای دشمن مورد اصابت قرار گرفته و سرلشکر احمد کشوری به درجه رفیع شهادت رسیدند. کمک خلبان هم با مجروحیت بالا به بیمارستان اهواز و از آنجا به تهران انتقال یافت.
دومین پاسخ نیروهای رزمند ایرانی
در تاريخ 19/10/59 عملیاتی با نام ضربت ذوالفقار در منطقه میمک اجرا شد.این اولین طرح عملیاتی لشکر 81 زرهي بود که تهيه و آماده اجرا شد. مسئولیت عملیات در قسمت جنوبی لشکر 81 از سد کنجان چم، در شمال مهران تا جنوب سومار، به تیپ 1 زرهی لشکر واگذار شد که شامل میمک هم بود.
وضعیت دشمن در آن زمان، استقرار در ارتفاعات میمک وشمال آن تا سومار، حدود 15 کیلومتر داخل ایران و در ارتفاعات صعب‌العبور شمال و شرق دشت لیک بود.
در قسمت جنوب این منطقه رزمندگان ما قسمتی از ارتفاعات مرزی در حوالی پاسگاه‌هاي کانی سخت و شورشرین را در دست داشتند درحاليكه در غرب دشمن، دشت مهران و ارتفاعات غربی سدکنجان چم را اشغال کرده بود.
هدف اصلی این عملیات آزادسازی میمک توسط تیپ 1 زرهی لشکر 81 بود. طرح ریزی برای اجرای عملیات در منطقه غرب صالح آباد و شمال مهران سرانجام در تاريخ 22/9/59 پایان یافت. عملیات پدافندی و اقدامات آمادگی که شامل سازماندهی اجرای تمرینات عملی در مناطق مشابه مثل حوالی آبادی گنجوان بود، به مدت 1 ماه به‌طور جدی دنبال می شد .
آغاز عمليات
ساعت 6:20 صبح روز 19/10/59 عمليات با رمز ياالله آغاز شد. در ساعات اولیه پیشروی نیروهای ایرانی خوب بود و نشان از غافلگیری دشمن داشت. حرکت نیروها از شب قبل به سمت سرنی بود. رزمندگان خود را با هر مشقتی كه بود به میمک رساندند و با راهپیمایی فراوان در محل پیش بینی شده، مستقر شدند. حملات هوایی در روز در دست دشمن بود و توپخانه آن‌ها به شدت کار می کرد اما شب اكثر تحركات در دست ما بود. نیروهای خودی به طور کلی در 2 قسمت بودند:گروهي در شمال ميمك و گروهی در جنوب آن. فاصله زیاد و سکوت شب باعث شد نیروهای شمالی شروع عملیات را اشتباها ساعت 5 بدانند و همان ساعت حمله را شروع کنند. گرچه در اول کار ضربات سهمگین به دشمن وارد شد ولی دشمن با داشتن تجهیزات بیشتر نیروها را عقب راند. عملیات تیپ 1 در شرف موفقیت نهایی بود. تمام گردانها به هدف خود رسیده بودند ولی در شمال وضع طور دیگری بود. فشار دشمن در این منطقه به قدری بود که گردانها به اهداف خود نرسیده و در حال عقب نشینی بودند. شب اول به یگانها دستوردادند در منطقه آزاد شده پدافند کنند و اقدامات لازم برای تحکیم مواضع را انجام دهند. در قسمت شمالی هم تا آخر آن روز بیشتر ارتفاعات میمک آزاد شده بود اما روز دوم توپخانه دشمن به شدت کار می‌کرد. آن‌ها برای اولین‌بار در این روز از گلوله‌های گاز شیمیایی در منطقة سدکنجان‌چم استفاده کردند بااين وجود رزمندگان تلاش کردند منطقه را از دشمن پاک كرده و حداقل پاسگاههای حلاله و نی خزر را در غرب میمک تامین کنند.
روز سوم عراقی ها از جناح شمال غربی پاتک زدند و اين درحالي بود كه در جناح شمالی میمک در حومه رودخانه تلخاب و تنگه بیجار هم نبرد سنگر به سنگر برقرار بود.
تلاش دشمن از سمت چپ ارتفاعات بود. با همه فشارهای شدید توپخانه که عرصه را برای بازپس‌گیری تردیدی نداشت برای رزمندگان تنگ كرده بود، فرمانده گردان 195 گزارش داد: پرچم ايران برفراز بلندترين قلة ميمك برافراشته شد. دشمن براي همین آتش شديدي به روی واحدهای پیاده می‌ریخت و تمام تلاش خود را می‌کرد اما چه سود که موفق نشد و در 22/10/59 حالت پدافندی در منظقه حاکم شد. این موفقیت گرچه در مقدار مساحت کوچک و با امکاناتی کمتر از عملیات‌های متعارف انجام‌شده اما به‌عنوان نخستین حمله موفقیت‌آمیز نیروهای ایرانی در یکی از حساس‌ترین مناطق نبرد از ديد حکومت عراق بود و بالطبع اثرات روانی آن بر هر دو کشور بیشتر از جنبه های ارضی بود.
عمليات عاشورا و آزادسازي ارتفاعات شمالي ميمك
غروب 25 مهرماه سال 63 عمليات عاشورا با رمز «يا اباعبدالله الحسين(ع)» و با هدف آزادسازي ارتفاعات شمالي و دامنه‌هاي غربي ميمك آغاز شد. اين عمليات نيمه گسترده با طراحي و فرماندهي سپاه و مشاركت ارتش به‌انجام رسيد. عمليات عاشورا در پي آن بود تا ضمن تحقق هدف‌هاي دست نيافته در عمليات ضربت ذوالفقار به انهدام نيروهاي دشمن در دشت حلاله بپردازد.
از طرفي حضور نيروهاي عراقي در ارتفاعات شمالي و نيز دامنه‌هاي غربي ميمك از ضريب امنيت منطقه به شدت كاسته بود و هرآن احتمال مي‌رفت كه دشمن با بهر‌ه‌گيري از مناطق اشغالي پيشروي خود را مجدداً آغاز كند. اين‌گونه بود كه اين عمليات با نيرويي برابر با 17 گردان سپاه و 9 گردان ارتش كه تحت امر قرارگاه تاكتيكي سلمان سازماندهي شده بودند و زيرنظر قرارگاه مركزي نجف عمل مي‌كردند در سه مرحله اصلي انجام شد:
ـ محور شمالي: ارتفاعات گرگني 350 و باني تلخاب
ـ محور مياني: ارتفاعات فصيل و يال شمالي ميمك كه به ارتفاع معروف 25 متصل است.
ـ محور جنوبي: فرورفتگي ارتفاعات موجود، معروف به شيار ني‌خزر.
براثر اين حمله غافلگيرانه كه با مقاومت شديد نيروهاي متجاوز و اجراي پاتك‌هاي متعدد و آتش سنگين توپخانه و حملات هوايي آن مواجه شد رزمندگان اسلام توانستند ضمن وارد آوردن تلفات و خساراتي به دشمن بيش از 40 كيلومتر مربع از اراضي اشغالي را آزاد كنند. در اين عمليات بيش از 3700 نفر از نيروهاي دشمن كشته و زخمي شدند و 180 نفر به اسارت درآمدند. همچنين چندين دستگاه تانك و خودروي نظامي منهدم شد و نيروهاي ايراني توانستند چهار دستگاه تانك، هفت خودرو و ساير ادوات نظامي را به غنيمت بگيرد.
خرداد 66 و عمليات نصر 2
پس از گذشت 7 سال از آغاز جنگ هنوز بخش‌هايي از ميمك دردست عراق بود. علاوه برآن ارتش عراق در تحركات ابتدايي سال 66 نقاط ديگري از اين منطقه را اشغال كرد. درحالي كه توجه نيروهاي خودي از جبهه‌هاي جنوبي معطوف به بخش‌هاي ديگر شده بود، ارتش به طراحي و اجراي عمليات محدودي در ميمك پرداخت. در نخستين ساعات روز 13 خرداد 66 عمليات نصر 2 با رمز «يا حسين مظلوم(ع)» و با هدف آزادسازي ارتفاعات مشرف بر خطوط مواصلاتي و انهدام قواي دشمن، به‌‌دست نيروهاي زميني ارتش آغاز شد. در محور اول نيروهاي عمل‌كننده توانستند اهداف خود را تامين كنند. اما در محور ديگر عمليات خطوط دشمن فرونريخت و مناطق ني‌خز و حلاله همچنان در اشغال نيروهاي عراقي باقي‌ماند. در اين عمليات ارتفاعات غرب ميمك معروف به «ناف ميمك» آزاد شد.
رزمندگان ارتش با يك عمليات ديگر تصميم گرفتند باقيمانده خاك ميمك را نيز از وجود بعثي‌ها پاك كنند و حلاله كه همچنان در اشغال بود را نيز آزاد سازند.
و اين‌گونه بود كه با طراحي عمليات نصر 6 در تاريخ 10 مرداد 66 با رمز «ياابا‌عبدالله‌الحسين(ع)» به دشمن حمله كردند.
ميمك يك‌پارچه آتش شده بود. ارتش عراق هرچه در توان داشت به‌كار گرفت و از زمين به‌وسيله توپ، كاتيوشا، پدافند، دوشكا، آرپي‌چي و سلاح‌هاي ديگر و از آسمان با هليكوپتر و هواپيما منطقه عميات را هدف قرارداد. نقاط استراتژيك و مهم با همت، تلاش و شهامت تعدادي از رزمندگان فتح شد. خلبانان تيزپرواز با هدف قراردادن تانك‌ها و مواضع دشمن زمينه را براي عقب‌نشيني كامل نيروهاي بعثي فراهم‌آوردند.
نيروهاي ارتش با همراهي هوانيروز توانستند مواضع دشمن را نابود كنند و پرچم ايران را برفراز ميمك به اهتزاز درآوردند.
محمدهادي ارفع(سمانه فضلي)

مقاله ها مرتبط