۰۲۱-۷۷۹۸۲۸۰۸
info@jannatefakkeh.com

چهارشنبه سیاه اهواز

چهارشنبه سیاه اهواز

چهارشنبه سیاه اهواز

جزئیات

پرونده‌ای درباره ۲۷ دی ۱۳۵۷؛ چهارشنبه سیاه خوزستان/ به مناسبت ۲۷ دی، سالروز حادثه چهارشنبه سیاه اهواز

27 دی 1401
اولین چاه نفت احداث شد و طلای سیاه از سرزمین زرخیز خوزستان به سمت آسمان فوران کرد و آبی بی‌انتهایش را تیره ساخت. کدر شدن آسمان استان همان و آغاز روزهای تاریکش همان. چشم‌ها بیش از پیش به موقعیت استراتژیک استان دوخته شد. هر تحرکی که آرامش استخراج شاهرگ حیاتی اقتصاد کشور را تهدید می‌کرد، بايد در نطفه خفه می‌شد، چرا که مورد پسند ایادی استکبار نبود. هیچ‌چیز نبايد تزریق پول به پیشبرد اهداف‌شان در منطقه را تهدید می‌کرد، اما شتر استعمار در خواب، پنبه‌دانه می‌دید و گمان نمی‌برد روزی خیالِ آسوده‌اش آشفته شود و آرامشش، آرامشِ قبل از طوفان باشد. کارکنان، کارگران و کارمندان صنعت نفت استان در راستای رهنمودهای حکیمانه ولی‌فقیه زمان، دست به اعتصابی سرنوشت‌ساز زدند و شاهرگ حیاتی رژیم ستمگر پهلوی را بستند تا خوابِ نازِ ژاندارم منطقه را آشفته سازند و هوشیاری خویش را به رُخِ نظریه‌پردازهای دربار بکشند. با این اعتصاب، نگین خوزستان در حرکت موّاج انقلاب ملت ایران بیش از پیش درخشید. اهمیت این اعتصاب به اندازه‌ای بود که در ۲۴ آبان ۱۳۵۷ رهبر انقلاب در اعلامیه‌ای خطاب به کارگران و کارکنان اعتصابی شركت نفت فرمودند: «سلام من و ملت ایران بر کارگران و کارمندان شرکت نفت ایران... اعتصاب شما، هر روز و هر ساعتش با ارزش و کوبنده است...»۱ هم‌چنین آیت‌الله جزایری در این باره می‌گوید: «... خاطره دیگر، پیامی بود که از طرف حضرت امام اعلی‌الله مقامه از پاریس داده شد که از خرمشهر به ما رساندند. گفتند هر کاری کرده‌اند با شما تماس بگیرند ممکن نشده. با خرمشهر تماس گرفته‌اند و فرموده‌اند که اعتصاب نفت بسیار مهم است. من دست علما را می‌بوسم. هرچه در توان دارند در ادامه آن انجام بدهند که اگر اعتصاب شکسته شود، نهضت به عقب می‌افتد».۲
شاید از خودتان بپرسید که اعتصاب کارکنان نفت چه ارتباطی به واقعه چهارشنبه سیاه دارد. برای پاسخ به این پرسش باید نگاهی به سیر تحولات انقلابیون استان انداخت تا متوجه شد که اعتصاب کارکنان نفت جنوب چه تأثیر شگرفی در افزایش اعتماد به نفس عمومی و ارتباط تنگاتنگ مردم با رهبری انقلاب داشت تا منجر به ورود مردم در صحنه چهارشنبه سیاه و زدن تیر خلاص به پیکر در حال احتضار رژیم شود.
به طور كلی سه رویداد در شکل‌گیری چهارشنبه سیاه موثر بودند:
۱. واقعه مسجد جزایری در ۱۳ فروردین ۵۷: مأموران ساواک و شهربانی با حمله به تجمع مردم در مسجد جزایری، نوجوان ۱۳ ساله‌ای به نام محمدتقی کتانباف را به شهادت رساندند. این واقعه و بازتاب ملی آن در برگزاری زنجیره‌وار مراسم چهلم شهدای انقلاب در نقاط مختلف کشور، نقش مؤثری در شتاب بخشیدن به پیروزی انقلاب داشت.
۲. واقعه دردناک سینما رکس آبادان در تاریخ ۲۹ مرداد ۵۷ که منجر به کشته شدن ۳۷۷ نفر از تماشاگران شد.
۳. اعتصاب سرنوشت‌ساز کارکنان، کارگران و کارمندان صنعت نفت جنوب که ضربه نهایی را به رژیم پهلوی وارد ساخت و اقتصاد این حکومت را که وابسته به نفت بود، فلج کرد.
به ادعای حبیب پیام، نویسنده کتاب «روزشمار انقلاب اسلامی در خوزستان» اگر در جریان انقلاب مشروطه، استان آذربایجان دومین استان سیاسی و تأثیرگذار کشور محسوب می‌شد، در روند پیروزی انقلاب اسلامی پس از استان تهران و شهر قم، استان خوزستان مهم‌ترین و تأثیرگذارترین استان در تسریع روند پیروزی انقلاب اسلامی است.
در این پرونده موجز بر آن شده‌ایم تا تنها به یکی از سرنوشت‌سازترین حوادث انقلاب در خوزستان بپردازیم و از کلی‌گویی پیرامون نقش مردم استان در انقلاب پرهیز کرده و ذره‌بین‌مان را بر یک حادثه متمرکز سازیم، شاید بتوانیم حق مطلب را تا حدی ادا کنیم.

پی‌نوشت‌ها:
۱. موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، صحیفه امام، ج۲، ص۳۶۸ .
۲. آیت‌الله موسوی جزایری، دفترچه خاطرات، کتابخانه حوزه علمیه اهواز، ص۱۵.

نویسنده: امین حامد

مقاله ها مرتبط