۰۲۱-۷۷۹۸۲۸۰۸
info@jannatefakkeh.com

آموزش انقلابی در اردو!

آموزش انقلابی در اردو!

آموزش انقلابی در اردو!

جزئیات

به مناسبت ۲۰ خرداد، سالروز شهادت آیت‌الله سیدمحمدرضا سعیدی به دست مأموران سفاک پهلوی

21 خرداد 1400
آیت‌الله شهید «سیدمحمدرضا سعیدی» از یاران و شاگردان امام خمینی(ره) بودند که در سال ۱۳۰۸ هجری شمسی در شهر مشهد به دنیا آمدند. پدر ایشان «سیداحمد سعیدی» هم از روحانیون باتقوای مشهدی بودند. شهید سعیدی در کودکی مادرشان را از دست داده و درد یتیمی را کاملاً حس کرده بود. ایشان ابتدا تحصیلات حوزوی را در مشهد و سپس در قم پی گرفتند؛ اما آنچه نام او را در تاریخ انقلاب جاودانه کرده است، جهاد و تلاش مبتکرانه ایشان، در راه مبارزه با استبداد و استثمار رژیم پهلوی است؛ که سعی کردیم در این مقاله به شکل مختصر به آن بپردازیم:

السابقون...
سابقه مبارزاتی آیت‌الله سعیدی به سال‌های ملی شدن صنعت نفت برمی‌گردد. زمانی که طلبه‌ای جوان بود و در سفر تبلیغی‌ای که به آبادان داشت، علیه دستگاه پهلوی و وابستگی آن به انگلیسی‌ها سخنرانی تندی کرد. پس از سخنرانی، شهربانی آبادان او را دستگیر و زندانی کرده بود که بعد از آن، با وساطت و پیگیری آیت‌الله بروجردی از زندان آزاد شده بودند. پس از آن جریان، ماندن ایشان در ایران به صلاح نبود و به همین دلیل هم آیت‌الله بروجردی ایشان را به نمایندگی از خود به کویت فرستادند تا به امور دینی گروهی از ایرانیان مقیم آن کشور بپردازند.
چند سال بعد آیت‌الله سعیدی از کویت به قم برگشته، مشغول ادامه تحصیل شد. در این سال‌ها او از محضر اساتید بسیاری از جمله «حاج آقا روح‌الله» استفاده می‌کرد. آیت‌الله سعیدی در کسب علوم حوزوی پیشرفت سریعی داشت و به جهت تند ذهنی و تلاش و پشتکار زیاد توانست به مرحله استنباط و اجتهاد برسد.
با فرا‌رسیدن سال ۱۳۴۱.ش و مطرح شدن «انقلاب سفید»، امام خمینی(ره) نهضت اسلامی خود را علیه سیاست‌های استعماری شاه آغاز کرد و به این ترتیب آیت‌الله سعیدی نیز مانند سایر شاگردان و عاشقان امام(ره) به صف مبارزه پیوست.

استاد نیروسازی برای مبارزه
بعد از قضایای فیضیه و قیام پانزده خرداد و واقعة سال بعد از آن یعنی «کاپیتولاسیون» و تبعید امام(ره) به ترکیه، آیت‌الله سعیدی که معتقد بود باید با نیروسازی و آگاه کردن مردم، جامعه را در مسیر مبارزه قرار داد؛ به تهران آمد. ایشان کمی بعد در تهران امام جماعت مسجدی را به نام «موسی بن جعفر»(ع) را در خیابان غیاثی ـ واقع در جنوب تهران ـ به عهده گرفت.
در ابتدای ورود آیت‌الله سعیدی به این مسجد، فعالیت سیاسی و مبارزاتی ایشان در کنار انجام وظایف دینی و رسیدگی به امور مذهبی مردم شروع شد. در مرحله اول، شناخت نیروهای آگاه و مبارز که نمی‌دانستند چطور و در چه جهتی باید با رژیم شاه مبارزه کنند و در مرحله بعد آشنا کردن مردم با وضعیت آشفته سیاسی در کشور و افشاگری‌هایی در زمینه فساد اقتصادی و اخلاقی و ... درباریان؛ در قالب سخنرانی و وعظ آن هم به مناسبت ایام عزا و شهادت ائمه(ع). فعالیت آیت‌الله سعیدی طی این دو مرحله به شکل‌گیری شبکه‌ای از جوانان مبارز مذهبی در جنوب شهر تهران منجر شد. در واقع آیت‌الله سعیدی بعد از مرحله شناسایی افرادی که انگیزه‌ای قوی براساس آموزه‌های مذهبی برای مبارزه با رژیم پهلوی داشتند، آنها را در قالب گروه‌های منسجم به سایر مبارزان که با امام(ره) در نجف مرتبط بودند، وصل می‌کرد تا به این وسیله این افراد در محل تحصیل، کار یا خانواده خود اعلامیه‌ها، جزوات دینی و حتی کتاب «ولایت فقیه» امام(ره) را توزیع کنند و بتوانند به شبهات ذهنی مردم پاسخ دهند. همچنین آیت‌الله سعیدی در دوران مبارزاتی‌شان در مسجد موسی بن جعفر(ع) تعدادی از نوارهای سخنرانی امام را پیاده می‌کرد و میان افراد جذب شده توزیع می‌کرد تا آنها هم از روی آن رونویسی کنند و بعد هم در میان مردم توزیع کنند. دیگر اینکه آیت‌الله سعیدی رساله امر به معروف و نهی از منکر امام(ره) را از کتاب «تحریرالوسیله» ابتدا ترجمه و سپس به همان شیوه آن را نشر داد. در ضمن بیشتر افراد پیوسته به فعالیت‌های سیاسی آیت‌الله سعیدی، در محضر ایشان و سایر روحانیون مبارزی که به این مسجد می‌آمدند، مشغول تحصیل علوم دینی و مطالعات مذهبی می‌شدند.

حوزه علمیه‌ای برای بانوان
آیت‌الله سعیدی درست مانند استاد ارجمندش امام خمینی(ره)، احترام ویژه‌ای برای بانوان قائل بود و معتقد بود که زنان می‌توانند در امر مبارزه با رژیم شاه نقش اساسی ایفا کنند. برای همین با کمک همسرش و چند تن از بانوان مبارز، اقدام به ایجاد حوزه‌ای ویژه بانوان در همان مسجد موسی بن جعفر(ع) کرد.
خانم دباغ ـ مرضیه حدیدچی ـ که از بانوان مبارز و دلبسته امام(ره) بود، همراه همسر و فرزندانش در نزدیکی مسجد موسی بن جعفر(ع) زندگی می‌کرد. روزی که همسرش به او خبر رساند که روحانی‌ای از یاران امام به مسجد محله آمده و حاضر است که به بانوان همة دروس حوزوی را تدریس کند، مشتاقانه به همراه همسرش به دیدار آیت‌الله سعیدی رفت. به این ترتیب ایشان اولین بانویی بود که برای تکمیل تحصیلات حوزوی‌اش شاگرد آیت‌الله سعیدی شد. البته بعداً پانزده نفر دیگر از بانوان مشتاق کسب علوم حوزوی به شاگردان ایشان اضافه شدند.
بعد از مدتی آیت‌الله سعیدی از خانم دباغ می‌خواهد که از میان زنان و دخترانی که توانایی راضی کردن پدر یا همسر خود را برای شرکت در فعالیت‌های مبارزاتی دارند، گروهی تشکیل دهد. خانم دباغ هم پس از مدتی، تعدادی از این دختران و زنان را شناسایی می‌کند. با برنامه ریزی آیت‌الله سعیدی این دختران و زنان داوطلب به اردوهایی یک روزه در باغی واقع در منطقه مردآباد کرج می‌رفتند و در آنجا آموزش‌های عقیدتی، سیاسی و حتی آموزش نظامی می‌دیدند. سال‌ها بعد بیشتر این بانوان چه در بحبوحه انقلاب و چه در دوران جنگ تحمیلی عراق علیه ایران، از آن آموزش‌ها برای کمک به روند پیروزی انقلاب و عرصه دفاع نهایت استفاده را کردند.

این سرمایه گذاران یهودی...
آیت‌الله سعیدی برای آگاه کردن توده مردم با صراحت لهجه و به شکل علنی‌تر، مبارزه علیه رژیم شاه را دنبال می‌کرد. هربار هم که ساواک به نحوی مانع مبارزات مردمی‌ ایشان می‌شد، راهی جدید برای ادامه مبارزه پیدا می‌کرد. مثلاً وقتی در سال ۱۳۴۴.ش به خاطر یادآوری چندبارة مسئله تبعید امام(ره) در سخنرانی‌هایشان ممنوع‌المنبر شد؛ با سفر به روستاهای اطراف تهران و محله‌های دور از دسترس ساواک، جریان آگاه‌سازی مردم را نسبت به اهداف نهضت امام ادامه می‌داد. همچنین ایشان با نوشتن اعلامیه‌هایی خطاب به علما و روحانیون کشورهای اسلامی در مناسبت‌های گوناگون، به افشای جنایات رژیم پهلوی می‌پرداخت. اما واقعیت این بود که ساواک بیشتر به سخنرانی‌های آیت‌الله سعیدی حساسیت داشت چون سخنرانی‌های او را تأثیرگذارتر می‌دانست. سر همین حساسیت هم در سال ۱۳۴۵.ش به خاطر سخنرانی علیه جنایات صهیونیست‌ها در فلسطین اشغالی، به مدت ۶۱ روز حبس شد.
و اما جریان شهادت آیت‌الله سعیدی؛ بعد از سخنرانی افشاگرانه ایشان در مسجد موسی بن جعفر(ع) درباره سفر تعدادی از سرمایه‌گذاران یهودی آمریکایی که در میانشان راکفلر و دیوید لیلیانتان هم بودند، ساواک در سیزده خرداد ۱۳۴۹.ش آیت‌الله سعیدی را دستگیر کرد. برای دستگاه پهلوی تحمل روحانی‌ای که علناً بالای منبر علیه سرمایه‌گذاری آمریکاییان طرفدار اسرائیل صحبت می‌کرد و اهداف آنها را برای سرمایه گذاری و غارت ثروت و منابع مردم افشا می‌کرد، ممکن نبود. به این صورت آیت‌الله سعیدی تنها یک هفته بعد از دستگیری، در زندان قزل قلعه در زیر شکنجه به شهادت رسید.

نویسنده: انوشه میرمرعشی

منابع:
۱-«مبارزه روحانیون و وعاظ مساجد به روایت اسناد»، حشمت‌الله سلیمی، مرکز اسناد انقلاب اسلامی
۲-«خاطرات مرضیه حدیدچی»(دباغ)، محسن کاظمی، انتشارات سوره مهر
۳-«تا آسمان»، زندگینامه شهید سعیدی، علی نورآبادی، مرکز اسناد انقلاب اسلامی
۴-«روزها و رویدادها»، هجری شمسی، جلد اول، موسسه فرهنگی نشر رامین

مقاله ها مرتبط