گرایش به سوی مسکو؛ اعتراض آشکار کشورهای عربی به مناسبات آمریکایی

به گزارش گروه بین‌الملل خبرگزاری فارس، پایگاه خبری «i۲۴» در گزارشی تحلیلی به ارزیابی موضع کشورهای عربی در خصوص بحران اوکراین پرداختند. در مقدمه این گزارش آمده است: «تمایل کشورهای عربی به پاسخ خصمانه به ایالات متحده، موضع این کشورها در مورد جنگ اوکراین را مشخص می‌کند. کشورهای خاورمیانه، به‌ویژه کشورهای تولیدکننده و صادرکننده گاز خلیج فارس، به سرعت به نیاز غرب به منابع طبیعی خود پی بردند و از آن برای آغاز انتقام‌جویی دیپلماتیک علیه ایالات متحده استفاده کردند». در ادامه این گزارش می‌خوانیم:

کشورهای عربی در ماه مارس با اکثریت علیه تهاجم روسیه در اولین رای‌گیری مجمع عمومی سازمان ملل متحد رای دادند؛ پس از اینکه تحت فشار شدید آمریکا قرار گرفتند، به سرعت با ۱۲ممتنع درباره پیش‌نویس قطعنامه تعلیق عضویت روسیه در شورای امنیت سازمان ملل و شورای حقوق بشر در آوریل، نشان دادند که از میدان رای‌گیری کنار رفته و به سوی بی‌طرفی حرکت کردند. دو کشور عربی (سوریه و الجزایر) با این پیشنهاد مخالفت کردند تا بلوک عربی به آمریکا و بایدن، پیام روشنی بدهد که دوران کن فیکن به پایان رسیده است.

کشورهای عربی در اکثر برهه‌ها (نه در زمان شوروی و جنگ سرد و نه در سایر مراحل تاریخ معاصر) هرگز در اردوگاه روسیه نبودند.کشورهای عربی مانند روس‌ها علاقه‌ای به تغییر نظم جهانی ندارند؛ به همین خاطر ترجیح می‌دهند با چینی‌ها، همراه باشند. اما دولت‌های عربی امیدوارند که جنگ اوکراین برای واشنگتن روشن کند که رفتار متقابل و احترام متقابل باید مبنایی برای روابط بین آن‌ها باشد.

این عقلانیت علی‌رغم وجود اختلاف در میزان قدرت دو طرف و با وجود نیاز مداوم کشورهای عربی به حمایت آمریکا مطرح می‌شود.بر این اساس، بحران‌هایی وجود دارند که در آن آمریکا به حمایت کشورهای عربی از خود و متحدانش نیاز دارد؛ همانطور که این بار این نیاز از طریق جستجوی غرب برای یافتن جایگزین‌هایی برای سوخت روسیه و نگاه به سوی کشورهای عربی اتفاق افتاد.

موضع کشورهای عربی در قبال جنگ در اوکراین، به روابط آن‌ها با آمریکا گره خورده است؛ به ویژه به تمایل کشورهای عربی برای اصلاح این روابط توسط واشنگتن و حرکت به سمت برابری و احترام متقابل. کشورهای عربی تهاجم کشوری به کشورهای دیگر را توجیه نمی‌کنند، اما می‌خواهند به دموکرات‌ها در ایالات متحده بگویند که اجازه نمی‌دهند ایده‌های حقوق بشری و آزادی‌ها به ملاک و معیار روابط بین اعراب و آمریکا تبدیل شوند.

در آغاز دهه گذشته، بسیاری از کشورهای عربی به دلیل وقوع جنگ داخلی در سوریه، خود را در جبهه‌ی اپوزیسیون روسیه دیدند. سیاست‌های دولت باراک اوباما هم در قبال ایران سازش‌گرانه تلقی می‌شد و جو بایدن پس از پیروزی در انتخابات ۲۰۲۰ به آن بازگشت؛ بایدنِ آمریکا حتی فراتر از آن از افغانستان خارج شد. برای کشورهای عربی روشن شد که دولت بایدن با توجه به جناح مترقی حزب دموکرات به رویکرد دموکراتیک سنتی که نسبت به آن‌ها سخت‌گیرانه است باز می‌گردد.

سیاست‌های حزب دموکرات که به هر آنچه که رابطه دولت دونالد ترامپ با کشورهای عربی را مشخص می‌کرد، اعتقادی نداشت؛ ترامپ بر اساس اصل عدم مداخله در سیاست‌های عربی برخورد می‌کرد و تا زمانی که این سیاست‌های عربی با منافع امنیت ملی آمریکا تضاد پیدا نمی‌کرد، به آن‌ها ورود نمی‌کرد. این تغییر موضع واشنگتن در قبال کشورهای عربی باعث شد تا این کشورها به سمت اردوگاه رقیب آمریکا هُل داده شوند و درباره جنگ اوکراین اظهار مخالفت نکنند.