گروه دفاعی امنیتی دفاع‌پرس- محمد زرچینی؛ «دیپلماسی دفاعی» مسیری است که با حضور و بروز کشور‌های حوزه «بریکس» هموارتر شده و جمهوری اسلامی ایران نیز می‌تواند در این مسیر پرمنفعت، منافع مد نظر خود را احصاء کند.
یکی از اقداماتی که در چارچوب دیپلماسی دفاعی طبقه‌بندی می‌شود، رایزنی برای برگزاری رزمایش‌های مشترک بین کشور‌های حوزه بریکس است؛ کشور‌هایی که می‌توانند در رزمایش‌های سالیانه، قدرت یک نظام بین‌المللی متشکل از برخی کشور‌های غربی را به چالش بکشند.
رزمایش‌های کشور‌های حوزه بریکس در یکی دو سال اخیر با جدیت دنبال می‌شود و در این مسیر، جمهوری اسلامی ایران نیز به‌عنوان یکی از کشور‌های صاحب‌سبک نظامی در حوزه بریکس توانمندی‌های خود را در رزمایش‌های مشترک نظامی با چین و روسیه به نمایش گذاشته است.
این همکاری‌ها در چارچوب احترام به حاکمیت ملی و تعامل مبتنی بر منافع مشترک صورت می‌گیرد و از جنبه‌های مختلفی برای ارتقای توان عملیاتی، فناوری و استراتژیک نیروهای مسلح ایران حائز اهمیت است.
اگر بخواهیم مزایای رزمایش مشترک نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران با ارتش کشور‌های حوزه بریکس را بررسی کنیم، می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
۱- شرکت در رزمایش‌های مشترک با کشور‌هایی مانند روسیه و چین که تجربه گسترده‌ای در عملیات‌های چندجانبه و محیط‌های پیچیده دارند، به نیروهای ایرانی امکان می‌دهد تا تاکتیک‌های نوین جنگ‌های ترکیبی کنونی (جنگ الکترونیک، جنگ سایبری، عملیات ترکیبی) را به‌صورت عملی تمرین کنند و در شرایط متنوع (تهدیدهای دریایی، زمینی، هوایی و حمله‌های تروریستی)، تجربه کسب کنند.
۲- رزمایش مشترک با جمهوری فدراتیو روسیه و جمهوری خلق چین این امکان را به نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران می‌دهد که آخرین تجهیزات نظامی بومی و یا خارجی خود را آزمایش کنند. برای مثال اگر سامانه «اچ کیو ناین» یا «کراسوخا ۴» از کشور‌های عضو بریکس خریداری شد، رزمایش‌های مشترک بین‌المللی بهترین فرصت برای تست این قبیل سلاح‌ها هستند.
۳- رزمایش‌ها به‌عنوان پایه‌ای برای انتقال دانش سلاح‌های بومی هم می‌تواند باشد؛ به نحوی که توسعه مشترک تجهیزات نظامی (مانند پهپاد‌های نسل جدید، سیستم‌های موشکی دقیق و تجهیزات دفاع الکترونیک) با پایه چندملیتی می‌تواند ایجاد شود.
۴- با توجه به تهدیدات مشترک مانند تروریسم، فعالیت‌های تخریبی نیروهای فرامنطقه‌ای و ناپایداری احتمالی مرزی؛ رزمایش‌های کشور‌های حوزه بریکس می‌تواند چارچوبی برای هماهنگی اطلاعاتی، نظارت مشترک و واکنش سریع به تهدیدات امنیتی را فراهم کند؛ همچنین این رزمایش‌ها می‌تواند نقش کلیدی در امنیت بومی خلیج فارس، دریای عمان و اقیانوس هند ایفا کند.
۵- شرکت در رزمایش‌های بریکس، جایگاه ایران را به‌عنوان یک قدرت امنیتی منطقه‌ای و مشارکت‌کننده مؤثر در ساختار‌های چندجانبه نیز تقویت می‌کند؛ اتفاقی که در رزمایش‌های ۲۰۲۴ و ۲۰۲۵ بریکس شاهد بودیم و ایران به‌عنوان محور قدرت عمل می‌کرد؛ علاوه بر این، رزمایش‌های بریکس از پیاده‌سازی تاکتیک‌های «غرب‌محور» در کشور‌های حوزه بریکس جلوگیری کرده است.
رزمایش‌های بین‌المللی با کشور‌های بریکس نه‌تنها یک فرصت تمرینی، بلکه یک استراتژی امنیتی-ساختاری است که به ایران امکان می‌دهد تا به‌صورت مستقل و با تکیه بر ظرفیت‌های بومی، توان نظامی خود را به‌صورت علمی و عملی ارتقا دهد و در چارچوب «مقاومت استراتژیک» خود، امنیت ملی را در برابر تهدیدات چندبعدی تضمین کند؛ موضوعی که در جنگ ۱۲ روزه به خوبی شاهد انجام آن بودیم.
